atlas-roslin.pl

dzikie rośliny jadalne

Dzikie rośliny jadalne można zbierać z różnych powodów. Z ciekawości kulinarnej - możliwość wypróbowania nowych surowców i aromatów. Z pasji poznawczej np. archeologicznej lub etnobotanicznej. Dla zaspokojenia głodu i orzeźwienia np. na wycieczce.

Za jadalne przyjmujemy te gatunki roślin, które nie są trujące i pewne ich części (liście, korzenie, kłącza, owoce lub nasiona) są jadalne. Wartość odżywcza i smakowa jest zróżnicowana, zależy głównie od gatunku i wieku rośliny - starsze pędy i liście są zwykle bardziej włókniste i mniej smaczne. Pewne znaczenie ma też miejsce wyrastania, kondycja rośliny, sposób zbioru, przenoszenia i przechowywania oraz przetwarzania na danie do jedzenia. Niektóre gatunki roślin każdy zje ze smakiem i przyjemnością (np. młodą pokrzywę zwyczajną (Urtica dioica)), inne mogą być po prostu niesmaczne, są mniej lub bardziej włókniste i często gorzkawe - wymagają zaparcia badacza smaków lub surwiwalowej wytrwałości.

ekologiczne zbieranie

Przy pozyskiwaniu roślin (lub ich części) z dzikich stanowisk należy tak działać aby minimalizować możliwe niekorzystne skutki. W szczególności nie wolno naruszać istotnie liczebności roślin danego gatunku w danym miejscu. Należy ograniczać się do roślin pospolitych, występujących w dużej liczbie na danym stanowisku. Jest to szczególnie ważne jeśli pozyskuje się w sposób niszczący dany egzemplarz (np. gdy potrzebny jest korzeń lub kłącze albo bulwa). Pozyskiwanie nasion, owoców lub liści czyni zwykle mniejszą szkodę.

Ze względów prawnych nie wolno zbierać roślin chronionych, ale też i wszystkich roślin rosnących na terenach ochrony przyrody - w rezerwatach, Parkach Narodowych itd. Ze względów etycznych nie należy zbierać roślin rzadkich, np. ujętych na czerwonej liście i innych tego rodzaju wykazach.

bezpieczne zbieranie

Zbierając dzikie rośliny jadalne trzeba być pewnym tego co się zbiera. Jest wiele gatunków silnie trujących roślin nieraz podobnych częścią cech do jadalnych.

Należy zachować zasady higieny - przed przyrządzaniem potraw dokładnie umyć ręce a surowiec oczyścić z resztek ziemi. Podczas zbierania, podobnie jak przy wszystkich pracach gdzie jest kontakt z ziemią, należy unikać skaleczeń. Jeśli już się zdarzą, to stosownie zabezpieczyć skaleczenie i sprawdzić, czy ma się aktualne szczepienie przeciwtężcowe (co 10 lat powinno być odnawiane).

jako warzywo sałatkowe i na zupę

Malva sylvestris (ślaz dziki)
fau
Malva sylvestris
ślaz dziki

w starożytności i średniowieczu powszechnie uprawiana dla smacznych młodych liści i pędów
Malva neglecta (ślaz zaniedbany)
fa
Malva neglecta
ślaz zaniedbany

w starożytności i średniowieczu powszechnie uprawiana dla smacznych młodych liści i pędów
Aegopodium podagraria (podagrycznik pospolity)
fu/4
Aegopodi. podagrari.
podagryczn. pospolit.

młode pędy z liśćmi używa się do zup i sałatek
Rumex acetosa (szczaw zwyczajny)
fu3/5
Rumex acetosa
szczaw zwyczajny

jedzony na surowo może spowodować zatrucie, sparzony wodą, następnie odlaną jest jadalny
Rumex acetosella (szczaw polny)
f
Rumex acetosella
szczaw polny

jedzony na surowo może spowodować zatrucie, sparzony wodą, następnie odlaną jest jadalny
Atriplex hortensis (łoboda ogrodowa)
fau
Atriplex hortensis
łoboda ogrodowa

i inne dziko rosnące gatunki z rodzaju łoboda (Atriplex) mają łagodne w smaku, jadalne liście, przyrządzane tak jak szpinak
Chenopodium album agg. (komosa biała (agg.))
f2 f
Chenopodi. album ag.
komosa biała (agg.)

jadalne są liście i młode szczyty pędów, przyrządzane tak jak szpinak
Heracleum sphondylium (barszcz zwyczajny agg.)
f3 fu/1
Heracle. sphondyliu.
barsz. zwyczajny ag.

bardzo młode liście i pędy jadane jak szpinak lub w zupie
Portulaca oleracea (portulaka pospolita)
fau/2
Portulaca oleracea
portulaka pospolita

także w odmianach uprawnych, używana na surowo jako warzywo liściowe o przyjemnym, kwaskowato-słono-aromatycznym smaku
Humulus lupulus (chmiel zwyczajny)
fu/1
Humulus lupulus
chmiel zwyczajny

młode pędy przyrządza się jak sałatę, starsze można traktować jak szparagi
Pulmonaria officinalis (miodunka plamista)
fu/1
Pulmonaria officinalis
miodunka plamista

młode liście używane w sałatkach
Stellaria media (gwiazdnica pospolita)
f
Stellaria media
gwiazdnica pospolita

pędy z liśćmi jadalne w sałatkach i zupach
Taraxacum sect. Ruderalia
f74
Taraxacum sect. Ruderalia
im młodsze liście tym smaczniejsze, mniej gorzkie
Tussilago farfara (podbiał pospolity)
f
Tussilago farfara
podbiał pospolity

liście mogą być zjadane jako sałata
Alchemilla (przywrotnik)
f58 u9/16
Alchemilla
przywrotnik

jadalne są młode liście, mają jednak dusząco-gorzki smak
Valerianella locusta (roszpunka warzywna)
fa
Valerianella locusta
roszpunka warzywna

młode pędy i liście są zjadane jak sałata lub w zupach, są delikatne, przyjemne w smaku, jadalne są także inne gatunki w rodzaju roszpunka (Valerianella)
Urtica dioica (pokrzywa zwyczajna)
f
Urtica dioica
pokrzywa zwyczajna

sparzone liście je się jako sałatkę lub w zupie
Urtica urens (pokrzywa żegawka)
fa
Urtica urens
pokrzywa żegawka

sparzone liście je się jako sałatkę lub w zupie
objaśnienie skrótów

jako warzywo korzeniowe

Taraxacum sect. Ruderalia
f74
Taraxacum sect. Ruderalia
jadalne są gotowane korzenie
Arctium lappa (łopian większy)
f
Arctium lappa
łopian większy

jadalne są młode liście i korzenie
Epilobium angustifolium (wierzbówka kiprzyca)
fu3/3
Epilobiu. angustifoliu.
wierzbówka kiprzyca

jadalne są kłącza, na surowo lub ugotowane
objaśnienie skrótów

inne

Betula pendula (brzoza brodawkowata)
f1 fu20/25
Betula pendula
brzoz. brodawkowata

wiosną z nacięć na pniu można pozyskiwać sok nazywany wodą brzozową
Glyceria fluitans (manna jadalna)
f
Glyceria fluitans
manna jadalna

jadalne są (jako kasza) ziarniaki
objaśnienie skrótów
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji