Natura 2000

Podstawowym aktem prawnym Unii Europejskiej regulującym ochronę przyrodę, w szczególności ochronę rośln, jest tzw. Dyrektywa Siedliskowa (Habitat Directive). Ma ona sygnaturę 92/43/EEC (Council Directive 92/43/EEC of 21 May on the conservation of natural habitats and of wild flora and fauna). Jak nazwa wskazuje została uchwalona 21 maja 1992. Zmieniana była Dyrektywą 97/62/EEC z 27 października 1997.

W związku z przystąpieniem nowych państw, w tym Polski, do Unii Europejskiej zaczął też obowiązywać zmodyfikowane (rozszerzone) załączniki do Dyrektywy Siedliskowej (sygnatura MD 90/15/02 REV 15) z aktualnymi listami siedlisk i gatunków o znaczeniu wspólnotowym.

Wymagania Dyrektywy Siedliskowej są wdrażana w Polsce za pomocą "Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody" zwanej dalej Ustawą. Tam są zdefiniowane takie pojęcia z Dyrektywy Siedliskowej jak "gatunek będący przedmiotem zainteresowania Wspólnoty", "gatunek o znaczeniu priorytetowym", "siedlisko przyrodnicze", "siedlisko przyrodnicze będące przedmiotem zainteresowania Wspólnoty", "siedlisko przyrodnicze o znaczeniu priorytetowym" i inne. Ich definicje zgodne z tą ustawą, wraz z synonimami, są wprowadzone w dalszej części tekstu.

Celem Dyrektywy Siedliskowej jest głównie ochrona różnorodności biologicznej na obszarze państw członkowskich Unii Europejskiej. Ochrona bioróżnorodności jest realizowana przez:
1) ochronę siedlisk przyrodniczych (ang. natural habitats) zagrożonych lub/i reprezentatywnych dla poszczególnych regionów biogeograficznych UE (ang. natural habitat types of Community interest),
2) zachowanie roślin i zwierząt rzadkich i zagrożonych na terenie Wspólnoty, realizowana poprzez ochronę gatunkową i/lub ochronę ich siedlisk (siedlisk gatunku - ang. species habitat).

Ich ochrona odbywa się m.in. poprzez wyznaczenie tzw. terenów sieci Natura 2000. W odniesieniu do roślin wyznaczane są tzw. Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (Special Protection Areas – SPA).

· Artykuł o siedliskach przyrodniczych o znaczeniu wpólnotowym (ang. natural habitat types of Community interest).

· Artykuł o gatunkach roślin o znaczeniu wpólnotowym (ang. species of Community interest).

Akt prawny — „Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000” [54]

oraz

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 sierpnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000(Dz. U. z dnia 20 września 2012 r. poz. 1041) [178]

Aktualizowane przez: "Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz.U.2014.1713)." [407]

W załączniku 3 znajduje się lista gatunków roślin będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty tzw. gatunków o znaczeniu wspólnotowym a w załączniku 1 lista siedliskach przyrodniczych o znaczeniu wspólnotowym (ang. natural habitat types of Community interest).