skąd się biorą

Brak przedstawicieli we florze Polski. Botaniczne gatunki tulipanów, a jest ich ponad setka, pochodzą głównie z Azji Centralnej (np. Turkmenistan, Iran). Występują także w rejonie śródziemnomorskim i w Azji Mniejszej. Ich siedliska znajdują się przeważnie na suchych stepowych lub półpustynnych terenach o gorącym, suchym okresie letnim. Wtedy rośliny te przechodzą spoczynek. Cebule są jednoroczne, co roku po kwitnieniu tworzy się nowa i ewentualnie kilka dodatkowych. Więcej o tym niżej, w opisie cyklu uprawy.

właściwości i zastosowanie

wymagania uprawowe Tulipa (tulipan)
Liczba odmian ozdobnych tulipanów jest ogromna i jest liczona w tysiącach. Są one głównie pochodzenia mieszańcowego i rozmnaża się je wegetatywnie jako klony.
🌱
Byliny cebulowe zimujące w gruncie, przechodzące okres spoczynku latem. W normalnym cyklu uprawy odmian ozdobnych, cebule są wykopywane na okres letniego spoczynku.

space

Odmiany dzieli się na grupy w zależności od cech użytkowych (wczesność kwitnienia, właściwości uprawowe), wyglądu (kwiaty pełne lub pojedyncze, forma, barwa, wielkość kwiatów) oraz pochodzenia botanicznego lub historycznego (od których gatunków botanicznych i kiedy zostały wyprowadzone).

byliny cebulowe, bulwiaste lub kłączowe • o znaczeniu produkcyjnym
wysokość: 15 – 80 cm
kwitnienie: od marca do maja

wymagania i uprawa

🌸
🔆 miejsce:  słoneczne
💧 woda: gleba przeciętnie wilgotna (świeża) • gleba dostatecznie wilgotna • latem okres spoczynku na sucho
☷ gleba: przepuszczalna • próchniczno-mineralna • przeciętna ogrodowa • odczyn zbliżony do obojętnego • preferuje zasadową
❄️ zimowanie: strefa mrozoodporności 5
Gleba próchniczna, głęboko uprawiona, luźna, nie podmokła, stale dostatecznie wilgotna. Gleba do uprawy tulipanów nie może zatrzymywać wody zimą, gdyż prowadzi to zwykle do gnicia cebul. Odczyn obojętny lub lekko zasadowy (pH 6.5-7.5). Na glebach ciężkich, wilgotnych, tulipany źle rosną i słabo kwitną.

space

🌱 Sadzenie, wysiew, rozmnażanie:

44 – 25 szt./m2 • rozstawa: 15 – 20 cm
z nasion [tylko gatunki botaniczne]
przez podział [czerwiec/lipiec wykopywanie; sadzenie wrzesień/październik]

🌱 🌸
opcje Bazaru

A · Abba · · Air · Ali Baba · Amazing Parrot · Ancilla · Angélique · Antoinette · Apricot Delight · Apricot Magick · Avant Garde · Aveyron · B · Ballerina · · Barbados · Barcelona · Belicia · Bella Vista · Berlioz · Black Hero · Black Parrot · Bleu Aimable · Blue Spectacle · Blue Wow · Blushing Lady · Bonsoir · Brisbane · Burgundy · C · Canasta · · Candela · Candy Club · Cape Cod · Cardinal Mindszenty · Carnival de Nice · China Pink · Christo · Columbus · Compostella · Concerto · Corsage · Creme Upstar · Czaar Peter · Czerwony Kapturek · D · Davenport · · Daydream · Del Piero · Design Impression · Diantha · Doll's Minuet · Don Quichote · Dordogne · Dow Jones · Dragon King · Dreamboat · E · Early Harvest · · Elegant Lady · Estella Rijveld · Exotic Parrot · F · Fashion · · Fidelio · Fiery Club · Flaming Club · Flaming Evita · Fostery King · G · Gabriella · · Garden Flevor · Gavota · Giuseppe Verdi · Glück · Gold West · Golden Apeldoorn · Golden Delight · Golden Emperor · Golden Glasnost · Golden Nizza · Golder Parade · Goudstuck · Grand Prix · H · Hans Dietrich Genscher · · Heart's Delight · Holland Chic · Hong Kong · I · Ice Cream · · Ile de France · Infinity · Irene · Ivory Floradale · J · Jan Flaming · · Janosik · Jeantine · Johann Strauss · Juan · Juliette · K · Krakus · · L · Lilac Perfection · · Louvre · M · Madame Lefeber · · Madonna · Maja · Margaret Herbst · Marina · Maureen · Maytime · Miss Elegance · Moniuszko · Monte Carlo · Mount Tacoma · N · Negrita · · O · Odina · · Ognik · Orange Brillant · Orange Emperor · Orange Favourite · Orange Princess · Oriental Beauty · Oriental Splendor · P · Parrot King · · Parrot Prince · Pinocchio · Plaisir · Polka · Polo · Princess Charmante · Prof. Wóycicki · Purissima · Purple Flag · Purple Lady · Purple Rain · Q · Quebec · · R · Red Emperor · · Red Riding Hood · Red Spider · Red Wave · Rejoice · Robassa · Rocker Beauty · Rockery Master · Rococo · Rose Delight · Rosy Dream · Rotköppchen · S · Salmon Van Eijk · · Sapporo · Scarlet Baby · Schoonoord · Shakespeare · Showwinner · Solva · Sombrero · Spring Green · Spring Pearl · Spryng Break · Stresa · Strong Gold · Summit · Super Parrot · Sweet Lady · Sweetheart · T · Texas Gold · · The First · Toronto · Towa · Triumph Blue · Truvaille · U · Uncle Tom · · United States · V · Van Eijk · · Versaci · Virichic · W · Weisse Berliner · · White Dream · White Emperor · White Fire · White Rebel · White Wings · Y · Yellow Crown · · Yellow Down · Yellow Purissima · Yume no Murasaki · Z · Zombie ·

odmiany (form i odmian #174) analiza dostępności roślin

idxGrupa 1) wczesne pojedyncze (Single Early) — płatków 6, intensywnie zabarwionych; kwitną już w kwietniu; łodygi sztywne, 25-40 cm wysokości
idxGrupa 2) wczesne pełne (Double Early) — kwiaty duże, ze zwielokrotnionymi płatkami, zwykle białe, żółte, różowe lub czerwone; kwitną już w połowie kwietnia; 30-40 cm wysokości
idxGrupa 3) (średnio wczesne) tulipany Triumph — kwiaty pojedyncze, średniej wielkości, najróżniej zabarwione; kwitnienie na przełomie kwietnia i maja; 45-50 cm wysokości; w tej grupie są najszerzej uprawiane odmiany, także na kwiat cięty
idxGrupa 4) mieszańce Darwina (średnio wczesne) — mieszańce "grupy Darwina" z tulipanem Fostera (Tulipa fosteriana); łodygi sztywne, 60-70 cm wysokości; kwitną na początku maja, czerwono, żółto lub pomarańczowo
idxGrupa 4b) tulipany Darwina (późne)
idxGrupa 5) późne pojedyncze (Cottage, Single Late) — kwitną od połowy maja; kwiaty typowe, rozmaicie zabarwione; sztywne łodygi, do 75 cm wysokości
idxGrupa 5b) bukietowe — na łodyżce do kilku kwiatów
idxGrupa 6) (późne) tulipany liliokształtne — końce płatków ostre, kwiaty z przewężeniem "talią"; kwitną od przełomu kwietnia/maja lub później
idxGrupa 7) (późne) tulipany strzępiaste (fryzowane, Fringed, Crispa) — brzegi płatków piłkowano-igiełkowane, czasem odmiennie zabarwione od środka płatka; kwitną w maju; 30-50 cm wysokości
idxGrupa 8) tulipany zielonokwiatowe (Viridiflora) (późne) — płatki częściowo zielone; kwitną w maju; 35-60 cm wysokości
idxGrupa 10) tulipany papuzie (Parrot) (późne) — płatki nieregularnie pofałdowane, z wypustkami i innymi nierównościami, wielokolorowe, często z zielenią; kwitną w maju; 40-60 cm
idxGrupa 11) późne pełne (tulipany peoniowe, Double Late) — płatki nieregularnie zwielokrotnione, jednobarwne lub wielokolorowe; kwitną w maju, dość trwałe; 45-60 cm
idxGrupa 12) tulipany Kaufmanna — odmiany tulipana Kaufmanna (Tulipa kaufmanniana) i jego mieszańce; kwitną b. wcześnie marzec-kwiecień; żółto-czerwone i białe, rzadziej jednobarwne; niskie, 15-25 cm
idxGrupa 13) tulipany Fostera — mieszańce tulipana Fostera (Tulipa fosteriana); kwiaty bardzo duże, jednokolorowe; kwitnienie w kwietniu; 25-50 cm wysokości
idxGrupa 14) tulipany Griega — mieszańce tulipana Greiga (Tulipa greigii); liście rozmaicie paskowane; kwiaty dość duże, kwiecień/maj; 20-40 cm wysokości
schemat uprawy

typowy cykl uprawy tulipanów

Dzięki dość pracochłonnej standardowej metodzie pielęgnacji tulipanów — z corocznym wykopywaniem cebul, można utrzymywać je w maksymalnym rozmiarze i dobrej kondycji — a zatem zapewnić dorodne i obfite kwitnienie.

Co będzie gdy nie wykopywać cebuli tulipanów?

W uproszczonej amatorskiej uprawie cebule tulipanów można pozostawiać w gruncie przez 2-3 lata (dotyczy to zwłaszcza czystych gatunków botanicznych). Jeśli pozostawiamy cebule dłużej jak przez kilka lat w gruncie, to z czasem kwiaty będą drobniejsze a kwitnienie słabsze. Przyczyną jest tworzenie wokół zamierającej po roku cebuli macierzystej kilku (zwykle 3-4) zastępczych cebul potomnych różnej wielkości - z czasem dochodzi do przegęszczenia cebulek, wskutek konkurencji o zasoby są one drobniejsze i słabiej kwitną.

Dlatego, nawet w uproszczonym systemie uprawy, gdy obserwujemy słabsze kwitnienie i drobniejsze kwiaty, to należy po zakończeniu wegetacji, na początku lata wykopać cebule, zostawić tylko największe, resztę wyrzucić i przeprowadzić standardowy spoczynek letni na sucho "w przewiewnym koszyczku".

Cebule tulipanów zimują w gruncie. Liście i kwiaty wyrastają wiosną. Kwitną w końcu kwiatnia lub w maju. Po kwitnieniu ogławia się pędy kwiatostanowe (urywa szczyt pędu z przekwitłym kwiatem) aby nie osłabiać roślin.
Okres po wczesnowiosennym kwitnieniu do momentu zaschnięcia liści to czas, gdy rośliny prowadzą fotosyntezę a jej produkty są magazynowane w nowej cebuli i cebulach przybyszowych (służących rozmnożeniu). Zmagazynowaną wtedy energia pozwoli na kwitnienie tulipanów wiosną przyszłego roku. Dlatego należy pozwolić na dobry rozwój liści i nie przycinać ich aż do momentu, gdy same zaschną. Wzmocnieniu cebul służy też ogławianie pędów kwiatowych po przekwitnięciu — roślina nie traci części energii na wytwarzanie nasion (nieprzydatnych ogrodnikom w rozmnażaniu) i kieruje asymilaty do cebuli.

space

Na tym etapie cebule tulipanów wchodzą w okres spoczynku letniego i w przypadku mieszańcowych odmian uprawnych najwłaściwiej jest co roku wykopać cebule z gruntu i przechować w pomieszczeniu aż do drugiej połowy września. Taka procedura zapobiega ich drobnieniu (co za tym idzie ograniczeniu kwitnienia), zmniejsza też ryzyko w wilgotne lata uszkodzenia cebul przez patogeny i szkodniki.

space

Podstawowym celem wykopywania jest zapewnienie dorodności cebul. Tu liczy się jakość/wielkość nie ilość. Ponownie sadzone będą najokazalsze, pojedynczo, nie będą więc ze sobą konkurowały o zasoby w glebie i dostęp do światła na rabacie. Wykopywanie daje możliwość rozdzielenia cebul na grupy okazałych cebul do pędzenia lub na rabatę kwiatową. Drobne cebulki można przeznaczyć do podrośnięcia i rozmnożenia na "pomocniczej rabacie" lub po prostu wyrzucić.

space

Do gruntu sadzi się w drugiej połowie września lub na początku października, tak aby zdążyły ukorzenić się przed nadejściem zimy. Przed sadzeniem jeszcze raz przebiera się cebule usuwając wszystkie chore i uszkodzone. Cebule wybrane do sadzenia należy zaprawić środkiem grzybobójczym, przez moczenie 15-30 minut w roztworze preparatu. Duże cebule sadzi się na głębokość 11-15 cm na reprezentacyjnej rabacie, drobne sadzi na rabacie rozmnożeniowej na głębokość ok. 8 cm; na glebach ciężkich nieco płycej, na lekkich nieco głębiej. Rozstawa zależy od wielkości cebul i od odmiany, standardowo co 20-30 cm, najdrobniejsze nie gęściej jak co 10 cm.
Można zimować w gruncie bez specjalnego przykrycia. Jedynie w przypadku braku pokrywy śnieżnej i zapowiadanego długiego okresu bardzo niskich temperatur okrywa z liści, torfu lub słomy nie zawadzi.

space

pędzenie cebul tulipanów

Pędzenie cebul tulipanów polega na wcześniejszym wywołaniu kwitnienie. W ten sposób kwitnące tulipany w doniczkach mogą być ozdobą w pierwszych miesiącach roku. W skali produkcyjnej stosuje się precyzyjne harmonogramy i sterowanie warunkami termiczne tak aby osiągnąć kwitnące rośliny dokładnie w wybranym okresie.

space

Cebule pędzi się jednokrotnie. Po kwitnięciu można je wyrzucić lub traktować tak jak przy normalnej uprawie gruntowej tj. przechodzi ona okres spoczynku aż do wysadzenia jesienią do gruntu. Jest osłabiona i kolejne dwa sezony powinna być uprawiana normalnie w gruncie, bez pędzenia.

rozmnażanie tulipanów

Rozmnażanie tulipanów z nasion, generatywne, jest możliwe lecz nie zalecane z uwagi na niepewne wyniki co czystości odmiany lub gatunku. Przy uprawie w ogrodzie kilku odmian lub gatunków botanicznych tulipanów łatwo dochodzi do krzyżowego zapylania i tworzą się mieszańce. U odmian uprawnych zwykle dochodzi do rozszczepienia cech w drugim pokoleniu generatywnym z bliżej nieokreślonym efektem. Tak, że ewentualne rozmnażanie tulipanów z nasion należy prowadzić jedynie w odniesieniu do czystych gatunków botanicznych. Jeśli kwitnienie różnych nakłada się na siebie, to eliminujemy możliwość krzyżówek np. przez nakładanie izolatorów na kwiaty z których będziemy uzyskiwać nasiona do mnożenia.

space

choroby i szkodniki tulipanów

Gnicie cebul jest największym problemem z jakim spotykamy się przy uprawie tulipanów. Ryzyko zgnilizny zmniejsza się przez:
· zaprawianie cebul środkiem grzybobójczym,
· przeprowadzanie letniego spoczynku cebul w suchych pomieszczeniach z uważnym przeglądem i usuwaniem cebul uszkodzonych i mających jakiekolwiek oznaki zgnilizny,
· uprawę w odpowiedniej glebie - lekkiej, przepuszczalnej, nie podmokłej.

space

Cebule tulipanów mogą być zjadane przez podziemne gryzonie (tu ochronę dadzą odpowiednio wysokie koszyczki do sadzenia roślin cebulowych) lub uszkadzane przez szkodniki owadzie.

space

opis

Byliny cebulowe. Cebule są jednoroczne - po kwitnieniu matczynna cebula zamiera i wytwarza się w jej miejsce potomna cebula podobnych rozmiarów i do kilku drobniejszych cebul przybyszowych.

space

Liście pozbawione ogonka liściowego, szerokie lub wąskie, zwykle szarozielone z woskowym nalotem. Z cebuli zwykle wyrasta kilka liści, niżej położone są większe.

space

Owocem jest trójkomorowa torebka, pękająca po dojrzeniu na trzy części.

space

wybrane okazy · selected collections

#2
konrad_kaczmarek.190527-1
leg. Konrad Kaczmarek
/woj. łódzkie, pow. sieradzki, Sieradz/
#1
kkcz.220512-1
leg. Konrad Kaczmarek
/woj. łódzkie, pow. sieradzki, Sieradz/
/zdziczały okaz/
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
  • Krause J., 1975 — Tulipany i hiacynty. [152]
  • Sendler J.A. (red.), 1960 — Kwiaciarstwo. p.293 [60]
  • Marcinkowski, J., 2002 — Byliny ogrodowe. p.380 [39]
  • Krusze N. red., 1980 — Ogrodnictwo w tabelach. p.345 [129]
  • Oszkinis, K., 1979 — Kwiaty od A do Z. p.224 [46]
  • Chlebowski B., Mynett K., 1982 — Kwiaciarstwo. p.149 [138]
  • Grabowska B., Kubala T., 2012 — Encyklopedia bylin. T1.A-J T2.K-Z p.863 [166]
  • Slavík, B., Štěpánková, 2010 — Květena České Republiky 8 p.420 [71.8]
  • Rothmaler W., 2005 — Exkursionsflora von Deutschland, Band 4. Gefäßpflanzen: Kritischer Band. p.785 [40]
  • Rutkowski L., 1998 — Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. p.540+537k [15]
  • Haeupler, H., Muer, T., 2000 — Bildatlas der Farn- und Blütenpflanzen Deutshlands. p.693 [9]
  • Fedorov R.V., 1979 — Flora Partis Europaeae URSS. T.4 p.204+232 [86.4]
  • Komarov, V.L., 1935 — Flora URSS. T.4 p.320 [85.4]
  • Tutin T.G. et al., 1980 — Flora Europaea. Volume 5. Alismataceae to Orchidaceae (Monocotyledones) p.28 [150.5]
  • Szafer, Wł., Kulczyński, St., Pawłowski, B., 1988 — Rośliny polskie, cz. I i II. p.904 [3]
  • Cullen J., Knees S.G., Cubey, H.S., 2011 — The European Garden Flora Flowering Plants Vol. I p.72 [444]
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji