właściwości i zastosowanie
W uprawie znajduje się olbrzymia ilości odmian wyprowadzonych od mieszańców Viola tricolor, Viola lutea i fiołka ałtajskiego (Viola altaica).
Często uprawiana roślina ozdobna, czasem dziczejąca i jako efemerofit utrzymująca się przez kilka lat bez pomocy człowieka.
Fiołek ogrodowy, zwany potocznie bratkiem, jest często uprawianym kwiatem dwuletnim, w czasie kwitnienia zwykle 15-30 cm wysokości.
Wykorzystuje się bratki jako wiosenną ozdobę rabat ogrodowych, tradycyjnych kwietników. Można tworzyć obwódki i kobierce kwiatowe. Po wysadzeniu w pojemnikach można wiosną ozdabiać bratkami także balkony i tarasy. Można używać na kwiat cięty. Intensywne kwitnienie kończy się u progu lata. Wtedy zwykle zastępuje się je innymi kwiatami. Pozostawione będą kwitły słabiej, mniejszymi kwiatami, do jesieni.
występowanie, ekologia
- klasa 3: 2-15m dla 50-99% diaspor · efektywny sposób rozsiewu: myrmecochoria · + antropochoria
- średnia wysokość rośliny: 18cm · neofit dla Europy
wymagania i uprawa
Bratki w typowej uprawie to rośliny ozime. Wydają nasiona latem. Nasiona kiełkują niedługo później. Fiołki ogrodowe zimują jako podrośnięte rośliny aby wiosną dokończyć wzrost, zakwitnąć i wydać nasiona na początku lata - cykl się zamyka.
Gleba odpowiednia dla bratków powinna być żyzna, próchniczna, odczyn powinien być lekko kwaśny lub obojętny. W pełnym słońcu bratki obficie kwitną i mają korzystny bardziej zwarty pokrój, im więcej cienia tym słabsze kwitnienie i nieatrakcyjna wyciągnięta forma pędów.
Rozmnaża bratków nie jest trudne. Wysiewa się nasiona (850-900 szt./g), nieznacznie przykrywając glebą i utrzymując wilgotną powierzchnię w czasie kiełkowania.
Przy typowej uprawie, której celem jest wiosenne kwitnienie w drugim roku od wysiewu, sieje się bratki od połowy czerwca do początku lipca. Można je wysiać tak aby otrzymać po przerwaniu rozstawę 4-5 cm lub pikować 3-listkowe siewki w tej rozstawie. Drugi raz rozsadza się je w pierwszej połowie września na rabatę zapasową w rozstawie co 15 cm. W przydomowym ogrodzie można wtedy sadzić na docelowe miejsca, o ile te są już wolne, w rozstawie 25 × 15-20 cm. Jesienią mogą pojawić się pierwsze, nieliczne kwiaty. Dla lepszego przezimowania fiołki ogrodowe mogą być przykryte luźnym okryciem, np. gałęziami świerkowymi. Zwykle rozsadę bratków sadzi się na rabaty i do kwietników dopiero wiosną, w drugiej połowie kwietnia i na początku maja, aby szybko i pewnie otrzymać efekt. Wyrośnięte, nawet kwitnące egzemplarze, dobrze znoszą przesadzanie z bryłą korzeniową. Po przekwitnięciu - pod koniec czerwca zastępuje się bratki innymi roślinami ozdobnymi.
Aby uzyskać jesienne kwitnienie (w roku siewu) wysiewa się bratki w końcu maja lub na początku czerwca.
⇈ 🌱 🌸
odmiany uprawne (#31) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion
A · Abendglut, Alpen Glow · Adonis · Alpengluhen · Alpensee · April Snow · Aurora · B · Bergwacht · Bingo F1 · Blumlisalp · C · Cap Horn · Carrera F1 · Cats mix · Celestial Blue · Colossus F1 · Crown F1 · D · Delta F1 · Dynamite F1 · F · Fama F1 · Firnengold · Firnenschnee, Mont Blanc · G · Goldgelb, Gold Gelb, Coronation Gelb · H · Hansanova · I · Icequeen · L · Lord Beaconsfield · M · Mount Blanc · O · Orange mit Auge · R · Rokoko, Rococo mix, Germania Rococo · S · Super Majestic Giant F1 · T · Toffee · V · Vorbote
| ◼ | bez odmiany — czerwony, niebieski, pomarańczowy, żółty lub mix |
| ○ | ‘Abendglut, Alpen Glow’ — czer. z plamą |
| ▫ | ‘Adonis’ — błękit. z czar. pl. |
| ▫ | ‘Alpengluhen’ — ciem.czerw. |
| ○ | ‘Alpensee’ — nieb. z plam. |
| ▫ | ‘April Snow’ — biały |
| ‘Aurora’ — odmiana ustalona | |
| ▫ | ‘Bergwacht’ — ciemnofioletowy |
| ‘Bingo F1’ | |
| ○ | ‘Blumlisalp’ — ciem.róż. z plam |
| ▫ | ‘Cap Horn’ — ciemnoniebieski z plamą |
| ‘Carrera F1’ | |
| ▫ | ‘Cats mix’ |
| ▫ | ‘Celestial Blue’ — błękitny |
| ‘Colossus F1’ | |
| ‘Crown F1’ | |
| ‘Delta F1’ | |
| ‘Dynamite F1’ | |
| ‘Fama F1’ | |
| ○ | ‘Firnengold’ — ciemnożółty z plamą |
| ▫ | ‘Firnenschnee, Mont Blanc’ — biały |
| ○ | ‘Goldgelb, Gold Gelb, Coronation Gelb’ — złotożółty |
| ‘Hansanova’ — odmiana ustalona | |
| ‘Icequeen’ — odmiana ustalona | |
| ◔ | ‘Lord Beaconsfield’ — fiol.-biał. |
| ‘Mount Blanc’ — biały | |
| ‘Orange mit Auge’ | |
| ◼ | ‘Rokoko, Rococo mix, Germania Rococo’ — pł. fryzowane |
| ‘Super Majestic Giant F1’ | |
| ▫ | ‘Toffee’ — mix żółto-brązowy |
| ‘Vorbote’ — odmiana ustalona |
wybrane okazy · selected collections ⇈
leg. Marek Snowarski
leg. Marek Snowarski
/ogród, Wrocław/
leg. Barbara Łotocka
opis botaniczny
Rośliny jednoroczne, ozime lub dwuletnie. Łodygi zielne, soczyste i dość kruche, 15-20(30)cm wysokości; gładkie, czterokanciaste.
Kwiaty duże, w zależności od odmiany średnicy od 4 do 10(12)cm, umieszczone pojedynczo na długiej szypule, która wyrasta z kąta liścia. Czasem z zapachem
Korona kwiatowa pięciopłatkowa, grzbiecista, płatki wolne, przy czym dwa górne płatki silnie nachodzą na siebie sprawiając z daleka wrażenie jednego płatka, dwa boczne płatki skierowane nieco ku górze i częściowo przesłaniające płatki górne, płatek dolny jeden, z żółtą nasadą. Korona kwiatowa jest rozmaicie zabarwiona w zależności od odmiany (biała, żółta, czerwona, niebieska, fioletowa, purpurowa, często bardzo ciemna, do niemal czarnej), zwykle wielobarwna, z reguły przynajmniej nasada dolnego płatka jest jednak żółta; bardzo często przynajmniej po części płatki korony mają aksamitną fakturę.
Kwitnienie marzec-wrzesień.