Wszystkie macierzanki odznaczają się przyjemnym aromatem i mogą być używane jako przyprawa.
Większe znaczenie ma jednak tylko macierzanka tymianek (Thymus vulgaris) — zioło przyprawowe znane od głębokiej starożytności.
oznaczanie
Poszczególne gatunki macierzanek są dość podobne do siebie. Ponadto charakteryzują się dużą zmiennością w obrębie jednej populacji i w zależności od warunków siedliskowych; znacznie różnią się też egzemplarze ze znacznie drobniejszymi kwiatami żeńskimi i egzemplarze z większymi kwiatami obupłciowymi.
Przy oznaczaniu macierzanek szczególnie istotne są: sposób rozgałęziania się pędów, nerwacja liści i owłosienie łodygi.
Nerwacja liści (najlepiej oznaczana na egzemplarzach zielnikowych, na spodniej stronie liścia) może być:
• kamptodromowa — na spodzie liścia nerwy boczne łukowato zakrzywiają się ku wierzchołkowi blaszki, ku brzegowi cienieją i zanikają nie łącząc się w okrężny nerw brzeżny;
• pseudomarginalna (pseudobrachydromowa) — na spodzie liścia nerwy boczne ±jednakowej grubości na swej długości, przy brzegu cienieją i łukowato zakrzywiają się ku wierzchołkowi blaszki, ale nie łącząc się w nerw brzeżny, poza kilkoma najwyższymi nerwami które tak się łączą, tworząc zgrubiałe obrzeżenie szczytu blaszki liściowej;
• marginalna, brzeżna (brachydromowa) — na spodzie liścia nerwy boczne początkowo cienkie, grubieją i przy brzegu łącząc się w ±ciągły nerw brzeżny.
nazwa pozycji klucza
*alternatywy dla tej pozycji
· do pozycji w szablonie klucza:
(z)
· powrót z szablonu klucza:
(p)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Thymus vulgaris (macierzanka tymianek) tymianek pospolity · (potocznie: "tymianek właściwy") · takson uprawiany, nie ujęty w czekliście [491] Uprawiana roślina przyprawowa; krzewinka. | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
Przeważnie dziko rosnące gatunki rodzime. | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
| ||||||||||||
|
łodygi owłosione wyraźnie na 4 kantach (owłosienie goniotrichowe) (z) *łodygi owłosione dookoła lub umiarkowanie dwubocznie-przemiennie (owłosienie holotrichowe lub alelotrichowe)
| ||||||||||||
|
łodygi owłosione dookoła lub umiarkowanie dwubocznie-przemiennie (owłosienie holotrichowe lub alelotrichowe) (z) *łodygi owłosione wyraźnie na 4 kantach (owłosienie goniotrichowe)· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
| ||||||||||||
|
nerwacja kamptodromowa (nerwy boczne nie łączą się w obwodowy) (z) *nerwacja marginalna lub pseudomarginalna
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Górne ząbki kielicha krótkie i szerokie, tak długie jak szerokie w nasadzie. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony Piaski, suche bory sosnowe i skały. | ||||||||||||
|
nerwacja marginalna lub pseudomarginalna (z) *nerwacja kamptodromowa (nerwy boczne nie łączą się w obwodowy)· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Górne ząbki kielicha węższe, 1.5-3.5× dłuższe niż szersze. | ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
| ||||||||||||
|
łodyga z wybitnym owłosieniem alelotrichowym (przemiennie na dwóch przeciwległych bokach), wybitnie 4-kanciasta (z) *łodyga owłosiona holotrichowo (± dookoła), słabo 4-kanciasta lub prawie obła | ||||||||||||
|
łodyga owłosiona holotrichowo (± dookoła), słabo 4-kanciasta lub prawie obła (z) *łodyga z wybitnym owłosieniem alelotrichowym (przemiennie na dwóch przeciwległych bokach), wybitnie 4-kanciasta
| ||||||||||||
|
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
| ||||||||||||
|
owłosienie goniotrichowe lub alelotrichowe (na 4 kantach lub dwóch naprzemiennie); łodygi 4-kanciaste (z) *owłosienie łodygi holotrichowe (± dookoła)
▶ Thymus pulegioides (macierzanka zwyczajna) 
syn. Thymus montanus · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491] Murawy, zarośla, miejsca kamieniste. | ||||||||||||
|
owłosienie łodygi holotrichowe (± dookoła) (z) *owłosienie goniotrichowe lub alelotrichowe (na 4 kantach lub dwóch naprzemiennie); łodygi 4-kanciaste Skały (głównie wapienne), zbocza, suche murawy. | ||||||||||||
|
dolne i górne liście ± siedzące, podobnej wielkości i formy (z) *dolne liście drobne, wyraźnie ogonkowe, górne większe, ± siedzące· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kielich (1.5) 2-3.5 (5) mm długości, równomiernie owłosiony. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony | ||||||||||||
▶ Thymus kosteleckyanus (macierzanka pannońska) 
syn. Thymus pannonicus · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491] Thymus pannonicus s.str. ≡ Thymus kosteleckyanus Opiz | ||||||||||||
▶ Thymus marschallianus (macierzanka Marschalla) 
syn. Thymus pannonicus · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491] | ||||||||||||
|
dolne liście drobne, wyraźnie ogonkowe, górne większe, ± siedzące (z) *dolne i górne liście ± siedzące, podobnej wielkości i formy
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kielich 3-5 mm długości, na grzbiecie często łysiejący. · ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony | ||||||||||||
|
Thymus glabrescens s.str. | ||||||||||||
po zalogowniu, w pełnej wersji atlasu, jest tu dodatkowa, zwarta, wersja klucza - wygodna w użyciu gdy chcemy szybko zorientować się w jego strukturze lub znamy już klucz i chcemy szybciej dojść do celu; przycisk logowania jest w prawym górnym rogu strony
wymagania i uprawa
Większość gatunków preferuje gleby lekkie, piaszczyste, stosunkowo suche, niekiedy ubogie.
⇈ 🌱 🌸
odmiany uprawne (#8) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion
| ▫ | bez odmiany |
| ▫ | Bertram Anderson (‘E.B. Anderson’) — 10 cm; liście intensywnie żółte, niepachnące miętą; kwiaty liliowe |
| ◔ | ‘Doone Valley’ — okrywowa, 10 cm; liście żółtozielone; kwiaty różowe w krótkich kłosach; kwitnie w lipcu · odmiana ujmowana też w ramach Thymus ×citriodorus (macierzanka cytrynowa) |
| ▫ | ‘E.B. Anderson’ (Bertram Anderson) — 10 cm; liście intensywnie żółte, niepachnące miętą; kwiaty liliowe |
| ▫ | ‘Elfin’ — 5-6 cm wysokości; kwiaty różowe, lipiec-sierpień · odmiana ujmowana też w ramach Thymus praecox (macierzanki wczesnej) |
| ○ | ‘Highland Cream’ — liście kremowo obrzeżone; 5-8 cm; podawana za odmianę różnych gatunków: macierzanka piaskowa (Thymus serpyllum), macierzanka cytrynowa (Thymus ×citriodorus) lub macierzanka wczesna (Thymus praecox) |
| ▫ | ‘Rasta’ |
| ▫ | ‘Ruby Glow’ |
| ▫ | ‘Spicy Orange’ — 15 cm wysokości |
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji