Wcięcia blaszki liściowej

niepodzielona blaszka liściowa, całobrzega

niepodzielona — lat. folia integrum; niem. unzerteilt, ganz; cz. list celistvý

całobrzega — lat. folia integerrimum, niem. ganzrandig; ang. margins entire; cz. list celokrajný

pojedynczy całobrzegi

blaszka liściowa niepodzielona o ząbkowanym brzegu

liście niepodzielone, całobrzegie

Blaszka liściowa niepodzielona może być całobrzega lub o brzegu płytko powcinanym.

space

Jeśli wcięcia są głębokie to mamy doczynienia z blaszką podzieloną.

Głębsze podzielenie blaszki liściowej

Definicje głębokości wcięć -wrębnych, -klapowanych, i -dzielnych różnią się u różnych autorów. Np. są różnice pomiędzy wielkościami przyjętymi przez polskich autorów (np. [59s171], [56s19], klapowany wg rysunku w [3]) a tymi przyjętymi u Rothmalera [40s25] i w Květena ČR [71.1s140]. Odpowiednie głębokości wcięć -wrębnych, -klapowanych, u polskich autorów są niemal o klasę większe niż w „zagranicznych” definicjach tych pojęć i zbliżają się odpowiednio do -klapowanych i -dzielnych wg kryteriów przyjętych poza polską literaturą. Przykłady na rysunkach poniżej nawiązują do definicji z [40s25] i [71.1s140]; jak to wygląda wg autorów polskich zostało pokazne przy pomocy wewnętrznego mniej kontrastowego konturu.

blaszka liściowa podzielona, parzysto, nieparzysto

lat. folium divisum; niem. Spreitenabschnitten; cz. člěnený list

Blaszka liściowa podzielona ma wcięcia o różnej głębokości.

space

W zależności od głębokości wcięć wyróżniamy liście -wrębne, -klapowane, -dzielne, -sieczne

space

W przypadku kolejnego rzędu podziału (odcinki pierwszego rzędu kolejny raz podzielone) stosujemy określenia liczebnikowe: podwójnie, potrójnie, itd. np. podwójnie pierzastosieczny.

pierzasto- podzielone

lat. pinnati-; niem. fiederförmig, fiedrig; cz. pařeno-

pierzasto –wrębny, –klapowany, –dzielny, –sieczny

Podzielone na łatki ustawione w dwóch rzędach po obu stronach żyłki głównej blaszki liściowej.

space

dłoniasto- (palczasto-) podzielone

lat. palmati-; niem. handförmig, fingerförmig; cz. dlanito-

dłoniasto –wrębny, –klapowany, –dzielny, –sieczny

Podzielone wzdłuż linii promieniście rozchodzących się od podstawy blaszki liściowej.

space

-wrębny, dłoniastowrębny, pierzastowrębny

-wrębny — lat. folium lobatum; niem. gelappt, -lappig; cz. -laločný

dłoniastowrębny — lat. folium palmatilobatum; niem. handförmig gelappt, 3,5,7lappig; cz. dlanitolaločný

parzystowrębny — lat. folium pinnatilobatum; niem. fiederlappig; cz. pařenolaločný

liście pierzastowrębne XL

liście wrębne - o wcięciach głębokich na ok. 1/3 ([71.1s140], [40s25]; nie dalej jak do 1/2 wg. [59s171]) w kierunku żyłki głównej (przy podziale pierzastym) lub w kierunku nasady blaszki (przy podziale dłoniastym)

space

-klapowany, dloniastoklapowany, pierzastoklapowany

-klapowany — lat. folium fissum; niem. gespalten, -spaltig; cz. -klaný

dłoniastoklapowany — lat. folium palmatifidum; niem. handförmig gespalten, 3,5,7spaltig; cz. dlanitoklaný

pierzastoklapowany — lat. folium pinnatifidum; niem. fiederspaltig; cz. pařenoklaný

liście dłoniastoklapowane

liście klapowane - o rozcięciach do około połowy ([71.1s140], [40s25]; do 2/3 wg [59s171]) w kierunku żyłki głównej (przy podziale pierzastym) lub w kierunku nasady blaszki (przy podziale dłoniastym)

space

-dzielny, dloniastodzielny, pierzastodzielny

-dzielny — lat. folium partitum; niem. geteilt, -teilig; cz. -dílný

dłoniastodzielny — lat. folium palmatipartitum; niem. handförmig geteilt, 3,5,7teilig; cz. dlanitodílný

pierzastodzielny — lat. folium pinnatipartitum; niem fiederteilig; cz. pařenodílný

trójdzielny — folium tripartitum; cz. 3dílný

liść pierzastodzielny

Przyrostek -dzielne stosuje się dla liści o blaszce rozciętej do około 2/3 ([71.1s140], [40s25]; nie mniej jak 2/3 wg. [59s171]) i głębiej w kierunku żyłki głównej (przy podziale pierzastym) lub w kierunku nasady blaszki (przy podziale dłoniastym); poszczególne odcinki są jeszcze połączone ze sobą.

space

-sieczny, dłoniastosieczny, pierzastosieczny

-sieczny — lat. folium sectum; niem. geschnitten, -schnittig; cz. -sečný

dłoniastosieczny — lat. folium palmatisectum; niem. handförmig geschnitten, 3,5,7schnittig; cz. dlanitosečný

pierzastosieczny — lat. folium pinnatisectum; niem. fiederschnittig; cz. pařenosečný

podwójnie pierzastosieczny

liście -sieczne - o rozcięciach dochodących prawie do żyłki głównej (przy podziale pierzastym) lub w kierunku nasady blaszki (przy podziale dłoniastym); poszczególne odcinki są niemal wolne;

odcinek, łatka, klapa

lat. segmentum; niem. Blattabschnitt, Abschnitte; ang. leaf segment; cz. úkrojek

łatka — lat. lobus; niem. Lappen; ang. lobe

klapa — lat. valva; cz. chlopeň

wcięcie — niem. Einschnitte

Odcinek, łatka, klapa to wydzielony przez wcięcie fragment blaszki liściowej lub innej stosunkowo płaskiej części rośliny. Stosunkowo płytkie wcięcia tworzą klapy lub łatki, przy głębszych wcięciach używamy bardziej ogólnego określenia odcinki. Np. owoc torebka otwierający się klapami.

space

Płytko powcinany brzeg blaszki liściowej

Na kształt brzegu blaszki może się składać kilka przebiegów o różnej amplitudzie lub okresie, mamy wtedy doczynienia np. z brzegiem podwójnie ząbkowanym, podwójnie karbowanym, itd.

piłkowany

lat. folium serratum; niem. gesägt; ang. serrate; cz. pilovitý

drobno piłkowany — cz. drobně pilovitý

drobno piłkowany

Płytko powcinany brzeg blaszki liściowej określamy jako piłkowany gdy zarówno "szczyt" jak i "dolina" wcięcia jest ostra, górna krawędź ząbka jest krótsza od dolnej a wierzchołek zwrócony ku szczytowi blaszki liściowej.

space

podwójnie piłkowany

podwójnie piłkowany — niem. doppelt gesägt; cz. dvojitě pilovitý

podwójnie piłkowany

ząbkowany

lat. folium dentatum; niem. gezähnt; ang. toothed; cz. zubatý

podwójnie ząbkowany — niem. doppelt gezähnt

drobno ząbkowany — lat. folium denticulatum; niem. gezähnelt; cz. drobneě zubatý

Płytko powcinany brzeg blaszki liściowej określamy jako piłkowany gdy "szczyt" wcięcia jest ostry a "dolina" zaokrąglona, wierzchołek ząbka jest zwykle zwrócony ku wierzchołkowi blaszki liściowej.