atlas-roslin.pl

kształty nasady organów płaskich (liścia i innych)

nasada blaszki liściowej

Bliższa (proksymalna) część blaszki liściowej. U liści ogonkowych to część od strony ogonka liściowego. U liści siedzących część przy nasadzie liścia.

space

zbiegająca

niem. herablaufend
Nasada blaszki liściowej lub listka u mszaków może być daleko lub krótko, szeroko lub wąsko zbiegająca po łodydze (u mszaków po łodyżce).

zwężona (nasada)

lat. basis angustata; slo. báza zúžena;

ściągnięta (nasada)

lat. basis contracta; slo. stiahnuta;

wyciągnięta (nasada)

lat. basis attenuata; ang. attenuate; niem. Basis verschmälert; ros. основание оттянутое; slo. báza pretiahnuta;
W polszczyźnie botanicznej ogólnie mówi się o nasadzie zwężonej, względnie dodając, że jest szerokozwężona lub wąskozwężona. W botanicznej łacinie jest kilka określeń na zwężenie:

space

· contractus (zwężenie "ściągnięte"; gdy w nasadzie boki schodzą się w dość szerokim kącie, >60-70°, z bokami wypukłymi [84.1],

space

klinowata (nasada)

lat. basis cuneata; ang. cuneate; niem. kellig, kellförmig; slo. báza klinovita;

zaokrąglonoklinowata (nasada)

lat. basis rotundato-cuneata;
O nasadzie klinowatej mówimy, gdy proste na znacznym odcinku boki schodzą się ku ogonkowi pod kątem ostrym lub zbliżonym do prostego; w zależności od wielkości kąta można mówić o nasadzie szerokoklinowatej i o nasadzie wąskoklinowatej.

space

tępa

lat. obtusa [basis]; ang. obtuse [base]; niem. stumpf [Basis]; slo. tupa [báza];

ucięta

lat. truncata [basis]; ang. truncate [base]; niem. gestutzt [Basis]; ros. усеченное [основание]; cz. uťatá [báze]; slo. uťatá [báza];

zaokrąglona

lat. rotundata [basis]; ang. rounded [base]; niem. abgerundet; ros. округленное [основание]; cz. zaokrouhlená [báze]; slo. okrúhlasta [báza];
O nasadzie tępej mówimy, gdy jest zwężona i zaokrąglona przy ogonku, po bokach słabo wypukła [84.1]; [476] definiuje jako nie ostrą lecz tępą, z bokami zbiegającymi się przy ogonku pod kątem tępym (90-180°).

space

O nasadzie zaokrąglonej mówimy, gdy jest ona w formie płynnego łuku koła.

sercowata (nasada)

lat. basis cordata; ang. base cordate; niem. Basis herzförmig; ros. основание серцевидное; cz. bázу srdčitá; slo. báza srdcovita;

nerkowata (nasada)

lat. basis reniformis; ang. base reniform; ros. основание почковидное; slo. báza obličkovita;

płytkosercowata (nasada)

lat. subcordata (basis); ros. слегка серцевидное (основание); slo. plytko srdcovita (báza);

zatokowata (nasada)

lat. basis sinuata; ros. основание выемчатое; slo. báza vykrojena;
O nasadzie sercowatej mówimy, gdy wcięcie jest dość szerokie, ±trójkątne, różnej szerokości, z bocznymi klapami zaokrąglonymi. Gdy trójkątność wcięcia jest słabo wyrażona, bo jest płytkie i zaokrąglone, można mówić o nasadzie płytko sercowatej (lat. subcordata).
Zobacz też liść sercowaty.

space

O nasadzie zatokowatej mówimy, gdy jest ona w formie płytkiego łukowatego wykrojenia, z bocznymi klapami zaokrąglonymi. U Pławskiego [480] zwana "buchtowatą".

strzałkowata (nasada)

lat. basis sagittata; ang. base sagittate; niem. Basis pfellförmig; ros. основание стреловидное; cz. báze střelovitá; slo. báza šípovita;

oszczepowata

lat. basis hastata; ang. base hastate; niem. Basis spießförmig; ros. основание копъевидное; cz. báze hrálovitá; slo. báza oštepovita;

uszkowata (nasada)

lat. basis auriculata; ros. основание ушковатое; slo. báza uškata;
O nasadzie strzałkowatej mówimy, gdy jest ona z trójkątnym (głębokim i ostrym) wcięciem a boczne klapy są trójkątne ± ostro zakończone i skierowane ku dołowi.

space

Jeśli klapy są jak w nasadzie oszczepowatej i wcięcie jest tępe, to mówimy o nasadzie sercowatooszczepowatej.

space

O nasadzie uszkowatej mówimy, gdy nasada ma po bokach wyraźne klapy lub odcinki ostro zakończone (ostrogi) lub zaokrąglone (uszka).

skośna (nasada)

lat. obliqua (basis); ang. oblique (base); niem. schlef (Basis); ros. косое (основание); slo. šikma (báza);

niesymetryczna (nasada)

lat. asymmetrica (basis); ang. asymmetric(al) (base); ros. неравностороннее (основание); slo. nesúmerna (báza);
O nasadzie skośnej mówimy gdy blaszka po lewej i prawej stronie nie jest jednakowej wielkości lub nie zaczyna się na tym samym poziomie. Precyzyjnie ujęty ten termin odnosi się do nasady skośnie uciętej (lat. basis oblique truncata) ale często jest stosowany także w odniesieniu do każdego przypadku niesymetryczności prawej i lewej strony nasady.
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji