cechy charakterystyczne
Drzewo do 20(25) m wysokości. Korona szeroka, ze zwisającymi dolnymi gałązkami.
Pączki rdzawobrązowe. Pędy zwykle dość trwale owłosione, rzadziej nagie.
Owoce z trwałym kielichem; matowe, jasno lub ciemnobrązowe; nasienna część skrzydlaka obła (na przekroju poprzecznym prawie okrągła), wąsko wrzecionowata, oskrzydlona w górnej połowie.
występowanie
Gatunek z południowego-wschodu USA, u nas często sadzony od początku XIX w. i dziczejący. Samodzielnie zaczął się rozprzestrzeniać prawdopodobnie od drugiej połowy XX w. Sadzony jest w parkach, na przydrożach i w lasach, co zwiększa zagrożenie ekspansji, bo nasiona w środowisku leśnym łatwo kiełkują. W początku XXI w. ekspansja znacznie przyśpieszyła.
Czasem jako ten gatunek mylnie jest podawany (bardzo rzadko u nas sadzony) jesion amerykański (Fraxinus americana). Ma on młode pędy słabo lub wcale nie owłosione i listki na wyraźnie długich ogonkach; część nasienna owocu jest oskrzydlona tylko w górnej ćwierci; ma kształt zaokrąglony, cygarowaty.
• zadomowiony, inwazyjny
• inwazyjny w skali kraju
• kenofit (Kn)
• Pochodzenie: środkowa i wschodnia Ameryka Północna.
• Czas przybycia na teren Polski: 1805r. (introdukcja), pierwsza połowa XIXw.
• Kategoria inwazyjności: III (wysoka) 13pkt.: gatunek występuje na niewielu stanowiskach ale masowo lub jest rozproszony na wielu stanowiskach z niewielką liczebnością osobników ale znany jest jego silnie negatywny wpływ na rodzimą florę, naturalne zbiorowiska i/lub stanowi zagrożenie ekonomiczne i społeczne
• Zagrożenia: ekologiczne (bardzo istotne)
• Zasięg krajowy (występuje na przeważającym obszarze Polski)
• Populacje: z niewielką liczbą osobników ale na wielu stanowiskach lub dużo osobników na jednym lub kilku stanowiskach
• Dynamika: stopniowo zajmuje nowe stanowiska
• Kolonizuje siedliska/zbiorowiska: przede wszystkim częściowo przeobrażone lub o charakterze naturalnym
• Wnika do siedlisk/zbiorowisk: antropogenicznych · częściowo przeobrażonych · o charakterze naturalnym.
• Główne typy siedlisk będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, do których wnika:
· 91E0 — łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)
· 91F0 (szczególnie) — łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ficario-Ulmetum)
• Zagrożenie dla różnorodności biologicznej w przypadku zadomowienia na obszarach cennych przyrodniczo:
- gdzie stwarza zagrożenie: Lasy i zarośla na siedliskach łęgowych oraz siedliska antropogenicznie zaburzone i obszary chronione.
- powód uprawy: Stosowane w zieleni miejskiej i zadrzewieniach przydrożnych z uwagi na niskie wymagania, szybki wzrost, wczesne jesienne przebarwienie liści; podejmowano próby użytkowania leśnego ale zaniechano z uwagi na niską jakość drewna.
- przypadki spontanicznego rozprzestrzeniania się: Od kilkudziesięciu lat na licznych stanowiskach w wielu regionach.
- zalecenia: Zaniechanie uprawy leśnej i ograniczenie stosowania w zieleni.
wybrane okazy · selected collections ⇈
leg. Jacek Soboń
/Pogórze Kaczawskie, okolice Wlenia, aleja przy polnej drodze/
leg. Joanna Boisse, det. Ogród Botaniczny w Łodzi
rev. Ogród Botaniczny w Łodzi
/Woj. łódzkie, Łódź, Ogród Botaniczny/
/cv. Variegata/
leg. Marek Snowarski
/Wrocław, Nowy Dwór/
leg. Marek Snowarski
/Bydgoszcz, Ogród Botaniczny w Myślęcinku/
leg. Marek Snowarski
/Miejski Ogród Botaniczny w Zabrzu/
leg. Marek Snowarski, det. Błażej Gierczyk
/Skowronno Dolne, 2.5km S, k. Pińczowa/
wymagania i uprawa
⇈ 🌱 🌸
odmiany uprawne (#5) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion
| ▫ | ‘Argenteomarginata’ — liście nieregularnie biało obrzeżone; blaszka liściowa powyginana i wybrzuszona |
| ▫ | ‘Aucubaefolia’ (Aucubifolia) — liście z dużymi żółtymi plamami, czasem prawie całe żółte |
| ▫ | Aucubifolia (‘Aucubaefolia’) — liście z dużymi żółtymi plamami, czasem prawie całe żółte |
| ▫ | ‘Crispa’ — pokrój zwarty, kulisty; liście ciemnozielone, nieco powyginane |
| ▫ | ‘Dr Józef Rokosza’ — liście duże, biało upstrzone |
| ‘Variegata’ |