Fam. Linaceae [🔉 li·na·ce·e]

Rodzina lnowatych jest reprezentowana w naszej florze przez lenka stoziarna (Radiola linoides) i kilka gatunków z rodzaju len (Linum).Rodzina lnowatych jest reprezentowana w naszej florze przez lenka stoziarna (Radiola linoides) i kilka gatunków z rodzaju len (Linum).

Lnowate (Linaceae) to rodzina reprezentowana w naszej florze jedynie przez gatunki zielne. W innych regionach świata są liczne gatunki drzew, krzewów i krzewinek.

Lnowate mają liście bez przylistków, siedzące, niepodzielone. Ulistnienie skrętoległe, rzadziej naprzeciwległe.

Kwiaty obupłciowe, o symetrii promienistej, z pięcioma (len (Linum)) lub czteroma (lenek stoziarn (Radiola linoides)) wolnymi płatkami. Działek kielicha tyle samo co płatków korony, wolne lub zrośnięte tylko w dole. Pręcików tyle samo co płatków lub krotność tej liczby, często mogą występować prątniczki w formie nitkowatej lub łuseczkowatej. Słupek górny, jeden. Zwykle 5-komorowy, rzadziej trójkomorowy lub wyjątkowo dwukomorowy. Komory słupka są przedzielone zupełną lub niepełną przegrodą fałszywą, w każdej po dwa zalążki. Liczba szyjek słupka równa zwykle liczbie owocolistków.

Owocem jest zwykle torebka, tak jest u wszystkich gatunków krajowych. Kwiaty zwykle zebrane w kwiatostany.Lnowate (Linaceae) to rodzina reprezentowana w naszej florze jedynie przez gatunki zielne. W innych regionach świata są liczne gatunki drzew, krzewów i krzewinek.

Kwiaty obupłciowe, o symetrii promienistej, z pięcioma (len (Linum)) lub czteroma (lenek stoziarn (Radiola linoides)) wolnymi płatkami. Działek kielicha tyle samo co płatków korony, wolne lub zrośnięte tylko w dole. Pręcików tyle samo co płatków lub krotność tej liczby, często mogą występować prątniczki w formie nitkowatej lub łuseczkowatej. Słupek górny, jeden. Zwykle 5-komorowy, rzadziej trójkomorowy lub wyjątkowo dwukomorowy. Komory słupka są przedzielone zupełną lub niepełną przegrodą fałszywą, w każdej po dwa zalążki. Liczba szyjek słupka równa zwykle liczbie owocolistków.

Przed epoką włókien syntetycznych len zwyczajny (Linum usitatissimum) był podstawową (obok konopii) rośliną włóknodajną uprawianą w naszym klimacie. Włókno lniane używano głównie do produkcja tkanin lnianych. Z jego uprawą i przerobem związany był cały szereg elementów kulturowych — czynności, narzędzi, tradycyjnych surowców, rzemiosła i przemysłu. Obecnie pozostały w standardowym języku tylko ślady niegdyś bogatego słownictwa związanego z lnem i jego obróbką. Były to np. takie terminy jak roszenie lnu (termin pochodzi od rosy), międlenie (mechniczne wydrębnianie włókien z łodygi), oddzielanie paździerzy (stąd nazwa miesiąca październik), pakuły lniane (kłęby krótkich włókien), bielenie płótna lnianego na słońcu.

Obecnie len jest uprawiany na mniejszą skalę w dwóch grupach odmian. Są odmiany przeznaczone na włókno i odmiany oleiste, ziarniste. Nasiona lnu, ziarno (siemię lniane) używane jest współcześnie w niewielkim stopniu w medycynie, kuchni i jako karma dla zwierząt domowych.

Z tradycyjnymi uprawami lnu związany jest kompleks wyspecjalizowanych chwastów dostosowanych do tradycyjnej agrotechniki tej uprawy — tworzą one zespół Ass. Spergulo-Lolietum remoti. W związku z zanikiem tradycyjnie prowadzonych upraw lnu, niektóre z tych gatunków wymarłu lub wymierają na terenie Polski np. lnicznik właściwy (Camelina alyssum), kanianka lnowa (Cuscuta epilinum), życica lnowa (Lolium remotum).Przed epoką włókien syntetycznych len zwyczajny (Linum usitatissimum) był podstawową (obok konopii) rośliną włóknodajną uprawianą w naszym klimacie. Włókno lniane używano głównie do produkcja tkanin lnianych. Z jego uprawą i przerobem związany był cały szereg elementów kulturowych — czynności, narzędzi, tradycyjnych surowców, rzemiosła i przemysłu. Obecnie pozostały w standardowym języku tylko ślady niegdyś bogatego słownictwa związanego z lnem i jego obróbką. Były to np. takie terminy jak roszenie lnu (termin pochodzi od rosy), międlenie (mechniczne wydrębnianie włókien z łodygi), oddzielanie paździerzy (stąd nazwa miesiąca październik), pakuły lniane (kłęby krótkich włókien), bielenie płótna lnianego na słońcu.

Z tradycyjnymi uprawami lnu związany jest kompleks wyspecjalizowanych chwastów dostosowanych do tradycyjnej agrotechniki tej uprawy — tworzą one zespół Ass. Spergulo-Lolietum remoti. W związku z zanikiem tradycyjnie prowadzonych upraw lnu, niektóre z tych gatunków wymarłu lub wymierają na terenie Polski np. lnicznik właściwy (Camelina alyssum), kanianka lnowa (Cuscuta epilinum), życica lnowa (Lolium remotum).