Anemone coronaria L. [🔉 a·ne·mō·ne *]

Bylina o bulwowatych kłączach, pędy 15 – 45 cm wysokości zakończone kwiatem. Naturalnie występuje w rejonie śródziemnomorskim i w Azji Mniejszej, gdzie rośnie na suchych, skalistych terenach. U nas uprawiana bylina ogrodowa wymagająca przykrywania lub wykopywanie kłączy na zimę. Uprawiana także, z dostępnych w handlu wiosną bulw, jako kwiat sezonowy. Może być uprawiana w pojemnikach — można wtedy uzyskiwać wczesne kwitnienie.

Zawilec uprawiany na rabatach bylinowych, w miejscach częściowo ocienionych, pod krzewami i drzewami lub w pojemnikach. Dobrze wygląda w większych grupach. Można użytkować na kwiat cięty (jest też w tym celu uprawiany na skalę przemysłową); w wazonie utrzymują się przez tydzień.

Stanowisko częściowo ocienione lub słoneczne. Gleba żyzna, przepuszczalna, w okresie wegetacji wilgotna ale nie może być podmokła; odczyn obojętny. Po kwitnieniu rośliny stopniowo przechodzą w stan spoczynku, nie należy ich wtedy podlewać. Zimotrwałość niepewna, wymaga przykrywania na zimę. Bezpieczniej jest wykopać jesienią bulwiaste kłącza. Można je przechowywać na dwa sposoby. 1) Przez kilka dni osuszyć w ciepłym i suchym pomieszczeniu, następnie przesypać suchym torfem i przechować przez zimę w temperaturze nieco powyżej 0°C. Znaczne zwiędnięcie bulw w okresie przechowywania, nie jest problemem — są do tego przystosowane. 2) Przechowywać w temperaturze zbliżonej do pokojowej; bulwki z czasem silnie wyschną; mogą w takiej postaci być przechowywane nawet kilka lat.

W celu zachowania cech odmianowych rozmnaża się przez podział rozrośniętych kłączy, w okresie spoczynku. Różnobarwne rasy można także rozmnażać z nasion. Nasiona (1.2 – 1.4 tyś. szt./g) kiełkują ±w połowie, do trzech tygodni. Wysiewa się do skrzynek na przedwiośniu, następnie w maju przesadzanych na rozsadnik. Uprawiane z nasion nielicznie kwitną jesienią, w pełni od drugiego roku uprawy.

Uprawiałem w 2012r. z zakupionych bulwek (kłączy) dwie odmiany: ‘De Caen mix’ (±pojedyncze) i ‘St. Brigid mix’ (półpełne/±pełne). Po uprzednim namoczeniu suchych bulwek, sadziłem do gruntu w połowie kwietnia i uzyskałem kwitnące egzemplarze w drugiej połowie czerwca. Zrobiły prawdziwą furorę w rodzinie. Kwitły prawie do końca sezonu wegetacji ale wtedy to już tak pro forma, pojedynczymi kwiatami.

Z opinii innych osób wydaje się, że efekty są dość chimeryczne (sądzę, że zależy to od stanowiska, a przede wszystkim od wilgotności i przepuszczalności gleby). Czasami po posadzeniu większość kłączy się nie rozwija lub pokazują się liście ale roślina nie kwitnie. W tych niepowodzeniach winił bym niedostateczną wilgotność gleby dla szybkiego i pełnego uwodnienia wyschniętych kłaczy. Dlatego warto przed sadzeniem je moczyć aż ulegną całkowitej rehydratacji. Często donosi się o słabym lub krótkim kwitnieniu. Tutaj obok wilgotności ważne jest stanowisko, korzystniejsze jest częściowo ocienione niż takie w pełnym słońcu, co znacznie skraca czas kwitnienia. Większość uprawiających donosi o skutecznym zimowaniu u nas w gruncie, acz częste są też straty.