Calendula officinalis (nagietek lekarski)
Calendula officinalis (nagietek lekarski)
Calendula officinalis (nagietek lekarski)
Calendula officinalis (nagietek lekarski)
pokrój kwitnącej rośliny
Calendula officinalis (nagietek lekarski)
XL

właściwości i zastosowanie

wymagania uprawowe Calendula officinalis (nagietek lekarski)
Takson uprawiany. [491]
W medycynie stosuje się Calendulae flos (kwiat nagietka) — całe lub pocięte, szybko wysuszone w temperaturze do 40°C, w pełni rozwinięte, oddzielone od osadnika języczkowe kwiaty uprawianych, pełnokwiatowych odmian. Poza farmakopeą stosuje się też Calendulae anthodium (koszyczki kwiatowe). Surowiec zawiera liczne substancje, w tym większej ilości saponiny. Zwykle stosuje się wyciągi alkoholowe lub olejowe, bo substancje te nie są rozpuszczalne w wodzie. Ma działanie przeciwzapalne, przyśpiesza regenerację naskórka. Stosuje się w stanach zapalnych błony śluzowej. Surowiec dla przemysłu kosmetycznego.
🌱
Gatunek z obszaru śródziemnomorskiego; uprawiana przynajmniej od średniowiecza, u nas to wysiewany wprost do gruntu kwiat jednoroczny. We florze Polski notowany jako przejściowy uciekinier z upraw.

Rośliny 50-70 cm wysokości (w odmianach także wyższe lub karłowate odmiany ok. 20-30 cm wysokości, te są zdatne na obwódki lub do pojemników). Efekt ozdobny daje długie kwitnienie, do końca sezonu wegetacji, a nawet do pierwszego dłuższego okresu mroźnego; przy łagodnym początku zimy mogą dokwitać do grudnia lub stycznia. Kwiaty typowe żółte, żółtopomarańczowe, w odmianach także kremowe lub ciemnopomarańczowe, oprócz typowych także półpełne i pełne o różnie układających się kwiatach języczkowych.

Kwitnie obficie od połowy czerwca do końca sezonu wegetacji; można używać jako kwiat cięty.

Do wysadzania na kwietnikach, do obwódek i uprawy w pojemnikach. Płatki mogą być dodawane do sałatek, zdobią potrawę swoją barwą.

wymagania i uprawa

Calendula officinalis (nagietek lekarski)
Calendula officinalis (nagietek lekarski)
XL
pełnokwiatowy
🌸
🔆 miejsce:  słoneczne
💧 woda: gleba przeciętnie wilgotna (świeża)
☷ gleba: żyzna • przeciętna ogrodowa • odczyn zbliżony do obojętnego • preferuje zasadową
ekologiczne liczby wskaźnikowe Calendula officinalis (nagietek lekarski)
Wymaga stanowiska nasłonecznionego. Dla długiego i obfitego kwitnienia gleba powinna być żyzna, wilgotna, o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym.

Wysiew wprost do gruntu w końcu marca i w kwietniu; można też siać i później, do końca czerwca, dla uzyskania późniejszych terminów najintensywniejszego kwitnienia. Nasiona (owoce-niełupki) stosunkowo duże, łukowato zgięte, 130-170 szt./g. Obficie tworzy nasiona i potrafi z nich samodzielnie odnawiać się w kolejnych latach.

Kiełkuje po 1-2 tygodniach. Kwitnienie z wczesnego siewu rozpoczyna po 2-2.5 miesiącach (8-10 tygodni). Usuwanie przekwitłych koszyczków pomaga w utrzymaniu intensywnego kwitnienia do końca sezonu wegetacyjnego.

Docelowa rozstawa roślin 20-25 cm w rzędzie i 30-40 cm między rzędami, uzyskuje się ją przez przerwanie wzeszłych siewek.

Nagietki są niestety podatne na mączniaka prawdziwego, profilaktyce służy nieprzegęszczanie roślin i usuwanie egzemplarzy z oznakami choroby. Słabo kwitną w lata przekropne.

W "uprawach ekologicznych" nagietek ceniony jest na dobroczynny wpływ na strukturę gleby, negatywne działanie na nicienie glebowe; dlatego stosowany jest jako przedplon dla warzyw lub na mieszanych grządkach kwiatowo-warzywnych.

🌱 Sadzenie, wysiew, rozmnażanie:

16 szt./m2 • rozstawa: 20 – 25 × 30 – 40 cm
wysiew nasion do gruntu [koniec marca - kwiecień lub później; częsty samosiew]

🌱 🌸

odmiany uprawne (#16) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion

bez odmiany
‘(mix wysoki)’
‘(żółty niski)’
‘(żółty pełnokwiatowy)’
‘Apricot Beauty’ — różowołososiowy
‘Flame Dancer’ — jasy morelowy
‘Geisha Girl’ — pomarańczowy
‘Indiański Książę’ — pomarańczowy
‘Kremowa Piękność’ — jasnożółty
‘Morelowa Piękność’ — kremowopomarańczowy
‘Persimmon Beauty’ — pomarańczowy
‘Pink Surprise’ — ciemniejszy morelowy
‘Princes Golden’ — żółty
‘Radio’ — pomarańczowy, igiełkowy
‘Santana’ — żółty
‘Tokaj’ — ciemnypomarańczowy
symbolami ◼ ◕ ◑ ◔ ○ ▫ pokazano częstość występowania odmiany w ofercie handlowej, od najwyższej do najniższej; nazwy na żółtym tle są linkowane do własnej strony odmiany

wybrane okazy · selected collections

#4
bl.B48
leg. Barbara Łotocka
#2
js.090630-1
leg. Jacek Soboń
#1
jmak.09_10_15
leg. Jarosław Makowski
/Sigmaringen Niemcy/
#2
13 00 00 - K48_12
leg. Marek Snowarski
/Wrocław/
/mix karłowy/
#5
13 00 00 - K102_13
leg. Marek Snowarski
/Wrocław/
/cv. Princes Golden/
#2
js.120701-1
leg. Jacek Soboń
/Wleń/
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji