właściwości i zastosowanie

wymagania uprawowe Helianthus annuus (słonecznik zwyczajny)
Takson uprawiany. [491]
Słonecznik jest, w zależności od odmiany, użytkowany jako jednoroczna roślina ozdobna lub znajduje się w uprawach polowych jako przemysłowa roślina oleista, paszowa (na kiszonki) lub międzyplon o charakterze zielonego nawozu. W ogrodnictwie jest uprawiany na ziarno tzw. „pestki słonecznika”.
🌱
Helianthus annuus (słonecznik zwyczajny)
XL
Odmiany zbliżone do typu są bardzo wysokie, osiągają 200-300 cm ale są też niższe odmiany ozdobne o wysokości w okolicy jednego metra, a nawet karłowe, doniczkowe, o wysokości 40-60 cm.

Ozdobę stanowią bardzo duże, żółte kwiaty (koszyczki kwiatowe). U odmian ozdobnych koszyczki są mniejsze niż u uprawianych na nasiona i zwykle całkowicie lub częściowo pełnokwiatowe tj. z kwiatami języczkowatymi także w obrębie tarczy koszyczka, zabarwionymi w odcieniach brązu, różowego lub purpurowego. Odmiany ozdobne często też tworzą po kilka-kilkanaście "kwiatów" na jednym pędzie.

Kwitnie od lipca, praktycznie do października.

Można sadzić po kilka, w nieregularnej grupie na rabatach kwiatowych w funkcji okazałych soliterów. Odmiany karłowate można sadzić w dużych pojemnikach. Poza tym można ze słoneczników, posadzonych w szeregu, tworzyć osłony o charakterze żywopłotu kwiatowego. Użytkowane też na kwiaty cięte, choć umiarkowanie trwały. Jest klasycznym składnikiem ogrodów naturalistycznych i wiejskich (rustykalnych).

W medycynie stosuje się Helianthi annui oleum raffinatum (olej słonecznikowy oczyszczony) — olej tłusty otrzymany z nasion przez mechaniczne tłoczenie lub ekstrakcję; następnie oczyszczany; może być dodany odpowiedni przeciwutleniacz. Nie jest ujęty w famakopei, ale stosowany w lecznictwie ludowym Flos Helianthi (kwiat słonecznika).
💠 rabata bylinowa • ogród naturalistyczny • łąka kwietna • ⁂ pojedynczo lub po kilka w grupie (soliter) • ▩ grupa/płat • uprawa w pojemnikach • na osłonę z kwiatów (żywopłot jednoroczny)
✄ na kwiat cięty • 🐝 pożytek pszczeli (miododajna) • nie jest trująca • roślina lecznicza
wysokość: (0.3) 1 – 3 m • szerokość: 40 – 50 cm
kwitnienie: od lipca do września (października)

wymagania i uprawa

Helianthus annuus (słonecznik zwyczajny)
odmiana ozdobna niska, pełnokwiatowa, żółta
Helianthus annuus (słonecznik zwyczajny)
Helianthus annuus (słonecznik zwyczajny)
🌸
🔆 miejsce:  słoneczne • ciepłe
💧 woda: gleba przeciętnie wilgotna (świeża) • gleba dostatecznie wilgotna • znosi suszę
☷ gleba: żyzna • przeciętna ogrodowa • odczyn zbliżony do obojętnego • preferuje lekko kwaśne
ekologiczne liczby wskaźnikowe Helianthus annuus (słonecznik zwyczajny)
Wymaga pełnego słońca. Gleba żyzna, nie nazbyt sucha. Dla szybkiego wzrostu i obfitego kwitnienia wskazane nawożenie w trakcie uprawy i podlewanie w razie potrzeby; z uwagi na głęboki system korzeniowy radzi sobie z okresową posuchą.

Nasiona duże (20-50 szt./g), jadalne. Wysiew wprost do gruntu, w końcu kwietnia i w maju. Wschody muszą nastąpić po ostatnich przymrozkach, na które słonecznik jest zupełnie nieodporny. Rośliny zakwitają 10-12 tygodni od wysiewu (ok. 2.5 miesiąca). Jako że doskonale sprawdza się niekłopotliwy wysiew wprost do gruntu, przygotowanie rozsady jest niejaką przesadą. Gdyby się jednak na nią decydować należy robić pojedyncze sadzonki w doniczkach, do sadzenia z nienaruszoną bryłą korzeniową, ponieważ słonecznik bardzo źle znosi uszkodzenia systemu korzeniowego).

Sieje się gniazdowo po kilka (2-5) nasion w dołku (potem przerywa się zostawiając jedną najdorodniejszą siewkę), w rozstawie zależnej od rosłości odmiany. Odmiany niskie zwykle co 25-35 cm w rzędzie i 50-70 cm między rzędami. Rosłe odmiany na nasiona (tarcze), wymagają rozstawy 50 × 70 cm.

W uprawach polowych ma stosunkowo niskie wymagania glebowe; najlepiej rośnie na glebach ciężkich ale ciepłych i nie zbitych; w cieplejszych rejonach kraju. W uprawie jako międzyplon, o charakterze zielonego nawozu (poprawia strukturę gleby), zimą zupełnie wymarza.

🌱 Sadzenie, wysiew, rozmnażanie:

5 – 2 szt./m2 • rozstawa: 45 – 71 cm
wysiew nasion do gruntu [koniec kwietnia/maj; wschody po przymrozkach]
wysiew nasion na rozsadę [kwiecień, w doniczkach]

🌱 🌸

odmiany uprawne (#31) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion

( · (pełny niski) · (pełny wysoki) · (pojedyczny wysoki czerwony) · (pojedynczy niski) · (pojedynczy wysoki mix) · (pojedynczy wysoki żółty) · A · Abendsonne · Amor Admir · Amor Amant · Amor Anter · Amor Arnold · Astra Brown · Astra Rose · B · Big Smile · C · Cherry Queen · E · Evening Sun · F · Fantazja mix · Finezja mix · Floren · G · Giganteus · Goldener Neger · H · Hohe Sonnegold · L · Lemon Queen · N · Nieder Sonengold · P · Polino Cola · Polino Gold · S · Sonja · Sonnengold · Sunsation Yellow · Sunshine · Sunspot
‘(pełny niski)’
‘(pełny wysoki)’
‘(pojedyczny wysoki czerwony)’
‘(pojedynczy niski)’
‘(pojedynczy wysoki mix)’
‘(pojedynczy wysoki żółty)’
‘Abendsonne’ — pojedynczy, czerwonobrązowy, z żółtymi końcami płatków
‘Amor Admir’ — średnio wysoka, 100-120 cm; główny koszyczek duży, na pędach bocznych mniejsze; kwiaty języczkowe jasne, cytrynowożółte, tarcza jasna
‘Amor Amant’ — średnio wysoka, 100-120 cm; koszyczek główny duży, na licznych pędach bocznych mniejsze; kwiaty języczkowe żółte, z pomarańczową nasadę, tarcza jasna
‘Amor Anter’ — średnio wysoka, 100-120 cm; koszyczek główny duży, na licznych pędach bocznych mniejsze; kwiaty języczkowe żółte, tarcza ciemnobrązowa
‘Amor Arnold’ — średnio wysoka, 100-120 cm; koszyczek główny duży, na licznych pędach bocznych mniejsze; kwiaty języczkowe cytrynowożółte, tarcza ciemnobrązowa, aż czarna
‘Astra Brown’ — kwiaty półpełne, pomarańczowe, ku centrum ciemniejsze, prawie brązowe; średnio wysokie, 100-120 cm, pędy boczne liczne
‘Astra Rose’ — koszyczki pojedyncze, kwiaty języczkowe kremowożółte, przebarwiające się różowo; pędy boczne liczne; średnio wysoka 100-120 cm
‘Big Smile’ — pojedynczy, czerwonobrązowy
‘Cherry Queen’ — koszyczki z tarczką, kwiaty języczkowe wiśniowopurpurowe, pędy boczne liczne; średnio wysoka, 100-120 cm
‘Evening Sun’ — pojedynczy, czerwonobrązowy
‘Fantazja mix’ — niski, pojedynczy
‘Finezja mix’ — niska, 80-100 cm wysokości; koszyczki kwiatowe z kwiatami języczkowymi żółtymi do pomarańczowobrązowych i z tarczą od żółtopomarańczowej do ciemnobrązowej aż czarnej
‘Floren’ — koszyczki z kwiatami języczkowymi żółtymi, w nasadzie brązowymi, tarczka ciemnobrązowa; średnio wysoka, 100-120 cm, pędy boczne liczne
‘Giganteus’ — tylko jeden pęd, ponad 2 m wysokości, z dużym kwiatostanem, kwiaty języczkowe żółte
‘Goldener Neger’ — pęd rozgałęziony do 3 m wysokości, z bardzo dużymi koszyczkami, do 20 cm średnicy
‘Hohe Sonnegold’ — pęd skąpo rozgałęziony, do 160 cm wysokości, koszyczki pełne, pomarańczowożółte
‘Lemon Queen’ — pojedynczy, jasnożółte płatki, ciemna tarczka; 170 cm
‘Nieder Sonengold’ — niski, pełny, żółty
‘Polino Cola’ — karłowa, 40-60 cm wysokości; do uprawy w pojemnikach; kwiaty żółte, z czarną tarczką
‘Polino Gold’ — karłowa, 40-60 cm wysokości; koszyczki złotożółte, tarczka jasna, żółtobrązowa; pędy boczne liczne; polecana do pojemników
‘Sonja’ — pojedynczy, żółty
‘Sonnengold’ — niski, pełnokwiatowy, żółty
‘Sunsation Yellow’
‘Sunshine’ — pojedynczy, żółty
‘Sunspot’ — niski-pojedynczy-żółty
symbolami ◼ ◕ ◑ ◔ ○ ▫ pokazano częstość występowania odmiany w ofercie handlowej, od najwyższej do najniższej; nazwy na żółtym tle są linkowane do własnej strony odmiany

wybrane okazy · selected collections

#2
jmak.10_7_26
leg. Jarosław Makowski
/Niemcy Sigmaringen/
#9
bl.010820-2
leg. Barbara Łotocka
#6
13 00 00 - W169_13
leg. Marek Snowarski
/Wrocław/
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji