opis
Drzewo do 35 m wysokości, w niekorzystnych warunkach także niskie drzewo lub szeroko rozgałęziony krzew. Pień drzew rosnących w zwarciu prosty, wysoko oczyszczony z gałęzi; w górze korowina gładka, cienka, w różnych odcieniach od żółego, przez pomarańczowe do brązowomiedzianego; łuszczy się cienkimi, błoniastymi płatami; w dole korowina gruba, spękana, szarobrunatna o miąższu brunatnoczerwonym. Pień drzew rosnących pojedynczo niski, krzywy, często rozdzielony na kilka pni.
Igły w pęczku dwie, 4-7 cm długości, dość sztywne, kłujące, często skręcone; zielone, po stronie wewnętrznej z sinym nalotem; trwają 3 lata.
występowanie
Naturalne stanowiska od Pirenejów do Kraj Amurski na Syberii, na południu po północne Chiny i Kaukaz; przez polskie Karpaty przebiega południowa granica zasięgu
wybrane okazy · selected collections ⇈
leg. Barbara Łotocka
/Warszawa/
leg. Jacek Soboń
/Pogórze Kaczawskie, okolice Wlenia/
leg. Marek Snowarski
/Arboretum Wirty/
leg. Marek Snowarski
/ok. Kołobrzegu, Dźwirzyno-Grzybowo/
właściwości i zastosowanie
Wrażliwa na zanieczyszczenia powietrza, nie jest stosowana jako element zieleni miejskiej.
Atrakcyjną cechą jest też miedzianoczerwone zabarwienie korowiny młodszej części pędu i gałęzi, nie występujące w takiej formie u innych sosen.
W medycynie ma zastosowanie Pini sylvestris aetheroleum (olejek eteryczny sosny zwyczajnej) — olejek eteryczny otrzymywany przez destylację z parą wodną świeżych liści i gałązek tego gatunku. Wykazuje słabe działanie odkażające i wzmagające wydzielanie śluzu w oskrzelach. W dawniejszej medycynie miały zastosowanie także inne części i preparaty uzyskiwane z sosny: Gemmae Pini (pączki sosnhy), Turiones Pini (młode pędy sosny), Balsamum Pini silvestris (Terebinthina communis) (balsam (żywica) sosnowy), Oleum Terebinthinae (olejek terpentynowy), Colophonium (kalafonia), Cortex Pinii silvestris (kora sosny), Pix liquida Pini (dziegieć sosnowy). A nawet medycznie użytkowany był bursztyn (Succinum).
wymagania i uprawa
Wymagania (optimum rozwoju/konkurencyjności na naturalnych stanowiskach wg ekologicznych liczb wskaźnikowych): światło — umiarkowane słońce lub pełne słońce • woda — gleba sucha lub gleba przeciętnie wilgotna lub gleba wilgotna • próchnica — gleba mineralna, uboga w humus lub gleba mineralno-próchnicza, zasobna w humus lub gleba organiczna, humusowa, torfowa • ciepło — miejsce umiarkowanie chłodne lub miejsce przeciętnie ciepłe • zwięzłość — gleba lekka, piaszczysta lub gleba średnio zwięzła • żyzność — podłoże skrajnie ubogie lub podłoże ubogie lub podłoże umiarkowanie żyzne
Dobrze rośnie na glebach wszelkiego rodzaju, także wapiennych,
Wymaga pełnego nasłonecznienia.
⇈ 🌱 🌸
odmiany uprawne (#32) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion
A · Albys · Argentea · Argentea Compacta · Aurea · B · Baba WB · Beuvronensis · Białogon · Bonsai · C · Chantry Blue · D · Drath · E · Erecta Viridis · F · Fastigiata · G · Glauca · Globosa Viridis · Gold Coin · J · Juto · K · Kelpie · Ksawerów · M · Marosz WB · Martham · Moseri · N · Norske Typ · P · Paradekissen · Pelczar · S · Sandringham · T · Trollguld · V · Varguld · W · Watereri · Wintergold · X · Xawery · Y · Yin WB
| ○ | bez odmiany |
| ‘Albys’ | |
| ▫ | ‘Argentea’ — igły długie, srebrzystoniebieskie |
| ▫ | ‘Argentea Compacta’ |
| ▫ | ‘Aurea’ |
| ‘Baba WB’ | |
| ‘Beuvronensis’ | |
| ‘Białogon’ — młode przyrosty początkowo białe do kremowych, z czasem zielenieją, ale końce igieł jaśniejsze, poza tym forma igieł typowa; odmiana z osobnika znalezionego w naturze k. miejscowości Białogon | |
| ▫ | ‘Bonsai’ |
| ‘Chantry Blue’ | |
| ▫ | ‘Drath’ |
| ‘Erecta Viridis’ | |
| ○ | ‘Fastigiata’ — wąskokolumnowa; wolnorosnąca, 3.5 m wysokości i 80-100 cm średnicy po 10 latach / podstawowe cechy: wysokość: do 3.5 m · szerokość: 0.8 – 1 m · kolumnowa · wolno rosnąca |
| ▫ | ‘Glauca’ |
| ▫ | ‘Globosa Viridis’ |
| ▫ | ‘Gold Coin’ — igły żółte |
| ▫ | ‘Juto’ — zwarta, kulista |
| ▫ | ‘Kelpie’ — karłowa, kulista, gęsta |
| ‘Ksawerów’ | |
| ‘Marosz WB’ | |
| ▫ | ‘Martham’ |
| ▫ | ‘Moseri’ — igły długie, powyginane, zimą złociste; pokrój zwarty |
| ▫ | ‘Norske Typ’ |
| ▫ | ‘Paradekissen’ |
| ‘Pelczar’ | |
| ▫ | ‘Sandringham’ — karłowa, zwarta |
| ▫ | ‘Trollguld’ — wolno rosnąca, zwarta, ścieląca się; igły złocistożółte |
| ▫ | ‘Varguld’ — igły żółte |
| ◔ | ‘Watereri’ — zwarta; igły sinoniebieskie |
| ○ | ‘Wintergold’ — igły zimą silniej żółte |
| ▫ | ‘Xawery’ |
| ‘Yin WB’ |