atlas-roslin.pl

Tanacetum parthenium (L.) Sch. Bip.[gł. w POWO (23.10.20)] [🔉 ta·na·ce·tum par·te·ni·um]

wrotycz maruna, złocień maruna
Chrysanthemum parthenium (L.) Bernh., non (Lam.) Gaterau [🔉 chry·san·te·mum par·te·ni·um] · Matricaria parthenium L. [🔉 * par·te·ni·um] · Pyrethrum parthenium (L.) Sm. [🔉 * par·te·ni·um]
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)
Tanacetum parthenium
koszyczek kwiatowy, widok z góry
Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)
pokrój rośliny rosnącej w murze oporowym
Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)
Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)
Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)
Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)
Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)
Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)
Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)

cechy charakterystyczne

cechy diagnostyczne w kluczu:Tanacetum (wrotycz)kl 5812
Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)
XL
Bylina z krótkim kłączem. Rośliny żółtozielone, o silnym aromatycznym zapachu, bardzo krótko odstająco owłosione lub wyłysiało gruczołowate (gruczołki siedzące, żółtawe).

space

Liście w zarysie szeroko lub trójkątnie jajowate, pierzastosieczne do pierzastych, z 2-5 parami podługowatoeliptycznych do jajowatych odcinków; spodem i na ogonkach gęsto gruczołowate.

space

Koszyczki (10)13-17(25)mm średnicy. Okrywa spłaszczona półkulista, 5-10mm średnicy; listki okrywy wąsko podługowate, z kilem, ok. 3mm długości, z szerokim bezbarwnym suchobłoniastym obrzeżeniem, nieco postrzępionym.

space

Niełupki aromatyczne, nieco wygięte, 1.1-1.5mm długości, z wyraźnymi białawymi żebrami, na szczycie czasem z pappusem w postaci nieregularnie klapowanej koronki szerokości 1.2-1.5mm.

Kwitnienie od czerwca do września.

występowanie

Antropofit zadomowiony we florze Polski. [491]
wystepowanie - Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)
Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)
Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)
ekologiczne liczby wskaźnikowe Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)
Bylina występująca w rejonie bałkańskim, kaukaskim i Azji Mniejszej oraz dalej po Zachodnie Himalaje.

space

Łatwo dziczejąca z uprawy przez to kosmopolityczna, spotykana na siedliskach ruderalnych, z preferencją dla gleb dostatecznie wilgotnych, zasobnych w azot; u nas w zbiorowiskach All.Arction lappae.

Różne parametry ekologiczne, z objaśnieniem - opisowym rozwinięciem tekstowym, są podane tekstem po zalogowaniu.

Inwazyjność i/lub kategorie obcego elementu flory /Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M. i A., Urbisz A., Danielewicz W., Hołdyński Cz. (2012) [234]/:
• zadomowiony
• kenofit
• Pochodzenie: Europa południowo-wschodnia i Azja południowo-zachodnia
• Czas przybycia na teren Polski: XVIw.?, 1824r.
• Wnika do siedlisk/zbiorowisk: antropogenicznych

wybrane okazy · selected collections

#3
mol.2
leg. Marek Olszycki
#10
jmak.10_12_19
leg. Jarosław Makowski
/ogr.zielny Niemcy/
#1
am.020621-8
leg. Antoni Mielnikow
/Hucisko k. Żywca/
#1
am.050815-1
leg. Antoni Mielnikow
/Pewel Wielka/
#2
konrad_kaczmarek.223
leg. Konrad Kaczmarek

właściwości i zastosowanie

wymagania uprawowe Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)
Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)
XL
🌱
Bylina z cieplejszej i suchszej strefy klimatu umiarkowanego i subtropikalnego; u nas uprawiana jak kwiat roczny z rozsady lub siewu wprost do gruntu. Wysokość krępych odmian karłowatych ok. 20 cm, typowych form do 70 cm wysokości. Liście o silnym, aromatycznym zapachu.

space

Kwiat rabatowy, odmiany karłowate dobre na obwódki lub do uprawy w pojemnikach. Z uwagi na swojski wygląd może być stosowany w ogrodach o charakterze naturalistycznym. Odmiany wysokie dają dobry na kwiat cięty — długo utrzymujący się w wazonie.

W medycynie stosuje się Tanaceti parthenii herba (ziele maruny) — wysuszone, całe lub rozdrobnione, nadziemne części tego gatunku zbierane w początkach kwitnienia.

wymagania i uprawa

Tanacetum parthenium (wrotycz maruna)
XL
🌸
❄️ zimowanie: strefa mrozoodporności 5

Wymagania (optimum rozwoju/konkurencyjności na naturalnych stanowiskach wg ekologicznych liczb wskaźnikowych): światło — pełne słońce • woda — gleba przeciętnie wilgotna • próchnica — gleba mineralno-próchnicza, zasobna w humus • ciepło — miejsce umiarkowanie chłodne lub miejsce przeciętnie ciepłe • zwięzłość — gleba kamienista, żwirowa lub gleba lekka, piaszczysta lub gleba średnio zwięzła • żyzność — podłoże umiarkowanie żyzne lub podłoże żyzne

Stanowisko słoneczne, ciepłe. Gleba umiarkowanie żyzna (na zbyt żyznej rośliny „idą w liście”, zamiast w kwiaty), piaszczysto-gliniasta, umiarkowanie wilgotna; odczyn obojętny.

space

🌱 Sadzenie, wysiew, rozmnażanie:

wysiew nasion do gruntu
wysiew nasion na rozsadę

🌱 🌸

odmiany uprawne (#3) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion

‘(bialy pełny)’
‘(biały)’
‘Aureum’ — liście żółte
symbolami ◼ ◕ ◑ ◔ ○ ▫ pokazano częstość występowania odmiany w ofercie handlowej, od najwyższej do najniższej; nazwy na żółtym tle są linkowane do własnej strony odmiany

nomenklatura, etymologia ℹ️

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Tanacetum parthenium (L.) Sch. Bip. [🔉 ta·na·ce·tum par·te·ni·um]Chrysanthemum parthenium (L.) Bernh., non (Lam.) Gaterau [🔉 chry·san·te·mum par·te·ni·um] · Matricaria parthenium L. [🔉 * par·te·ni·um] · Pyrethrum parthenium (L.) Sm. [🔉 * par·te·ni·um](pl) wrotycz maruna · złocień maruna
parthenium, -iī; -ni(c)on; -nicē, -nicēs (lat. z gr., subst.) — nazwa używana już w starożytności, w różnych formach, dla różnych roślin (np. dla parietarii lekarskiej (Parietaria officinalis), szczyru rocznego (Mercurialis annua)); Linneusz stworzył z niej nazwę północnoamerykańskiego rodzaju Partheniumpartenium ambrozjowate (Parthenium hysterophorus) i użył jako epitet dla wrotycza maruny (Tanacetum parthenium)
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji