atlas-roslin.pl

owoc

owoc

niem. Frucht

owocek

Owoc powstaje z rozrośniętej ściany zalążni która tworzy owocnię i zawiera jedno lub więcej nasion;
jest to tzw. owoc właściwy.

space

Gdy owoc nie zawiera nasion mamy do czynienia ze zjawiskiem partenokarpii.

space

Podział owoców opiera się na charakterze owocni u dojrzałych owoców.

space

oskrzydlone nasiona ułożone na suchych, zdrewniałych listkach szyszek, bezskrzydłe nasiona we wnętrzu mięsistych szyszkojagód (np. jałowiec (Juniperus)) lub pojedyncze, bezskrzydłe nasiona mogą być otoczone mięsistą osłoną - osnówką (np. cis pospolity (Taxus baccata)).

owoc suchy pękający

ang. dry dehiscent fruit, pod
W owocach suchych pękających po dojrzeniu ich sucha owocnia pęka uwalniając nasiona.

space

owoc suchy niepękający

Owoce suche niepękające charakteryzują się tym, że po dojrzeniu sucha owocnia nie pęka i osłania jedno nasiono w swoim wnętrzu.

space

owoc mięsisty

Owoce mięsiste - po dojrzeniu mają przynajmniej część owocni mięsistą i zwykle owocnia nie pęka. Należą tu takie typy owoców jak: jagoda, pestkowiec.

space

jagoda

niem. Beere; cz. bobule
Silene baccifera (wyżpin jagodowy)
przekroj
Jagoda to rodzaj owoca mięsistego z wieloma (rzadzo z jednym) nasionami otoczonymi twardą łupiną.

space

karpofor

Conium maculatum
rozłupnie, karpofor
Karpofor trzonek na którym owoc jest wyniesiony ponad inne części kwiatu

space

odpowiednio termin gymnofor dotyczy trzonka na którym jest wyniesiony słupek

łuszczyna

lat. siliqula; niem. Schote; cz. šešula

łuszczynka

lat. siliqula; niem. Schötchen
Łuszczyna to typ owocu suchego, pękającego, wydłużonego (przynajmniej 3 do 5 × dłuższy niż szerszy), zbudowanego z dwóch zrośniętych owocolistków z błoniastą fałszywą przegrodą pośrodku; taki sam owoc ale bardziej krępy (±tak długi jak szeroki, co najwyżej do 3 × tak długi jak szeroki) to łuszczynka.

space

W szerokim ujęciu jest to torebka otwierająca się dwoma klapami.

łuszczyna przewęzista składa się z poprzecznie przewężonych członów, np. u rzodkiew świrzepa (Raphanus raphanistrum)

mieszek

lat. folliculus, folikul; ang. follicle; niem. Balgfrucht; cz. měchýřek;
Caltha palustris
otwarte mieszki, nasiona (C.p. s.s.)
Owoc suchy pękający, wielokomorowy, z wieloma nasionami. Powstaje z zalążni jednoowocolistkowej i pęka wzdłuż brzusznego szwu — zrośniętego brzegu owocolistka, do którego są też przytwierdzone nasiona.
Typowe mieszki znajdziemy u kaczeńców (Caltha palustris) i w rodzaju magnolia (Magnolia). W literaturze mieszkami nazywane są czasem drobne strąki (owoce jednoowocolistkowe, pękające dwustronnie) np. w rodzaju pęcherznica (Physocarpus) z owocami zbiorowymi złożonymi ze zrośniętych w dolnej części strąków.

orzech

lat. nux; ang. nut; niem. Nuß; cz. ořišek;

orzeszek

niem. Nüßche
Orzech to owoc suchy, niepękający, jednonasienny, z owocnią silnie zdrewniałą i niezrośniętą z nasieniem.

space

Orzech może być kolczasty (lat. nux aculeata) np. u kotewki orzecha wodnego (Trapa natans).

Mowszowicz stosuje termin orzeszek dla niełupek tworzonych z jednego owocolistku.

niełupka

lat. achenium; ang. achenium; niem. Achäne; cz. nažka; slo. nažka;
Arctium tomentosum (łopian pajęczynowaty)
niełupki w koszyczku
Niełupka to rodzaj owoca suchego niepękającego z jednym nasieniem, niezrośniętym z owocnią, która jest błoniasta lub skórzasta, stosunkowo cienka. Jeśli niełupka ma skrzydlaste wyrostki to taki owoc nazywamy skrzydlakiem.

space

Mowszowicz stosuje termin orzeszek w odniesieniu do niełupek utworzonych z jednego owocolistka (np. jaskier (Ranunculus), pięciornik (Potentilla), zawilec (Anemone)).

Jeśli łupina nasienna jest gruba i silnie zdrewniała to analogicznym owocem jest orzech.

pappus

lat. pappus; cz. chmýr

puch kielichowy

Włoski, szczecinki lub rąbki, powstałe z przekształconego kielicha. Występują na owocach i zalążniach u gatunków w rodzinie astrowate s.l. (Asteraceae) i kozłkowatych (Valerianoideae).

osnówka

lat. arylus; niem. Samenmantel
Euonymus verrucosa (trzmielina brodawkowata)
Euonymus verrucosa (trzmielina brodawkowata) · nasiona wysunięte z torebki, otoczone pomarańczowoczerwoną osnówką
Osłona różnego pochodzenia, obejmująca lub otaczająca nasiona; często soczysta, mięsista i jaskrawo zabarwiona (np. cis (Taxus)), wabiąca zwierzęta roznoszące nasiona (zoochoria); u roślin uprawianych może stanowić główny walor ozdobny (np. trzmielina (Euonymus)).

owoc szupinkowy (owoc rzekomy)

niem. Scheinfrucht;
owoce rzekome przynajmniej w części tworzą się przez rozrost innych części niż słupek; określa się je także terminem owoce szupinkowe a część owoca pochodzenia pozasłupkowego to szupinka;

space

u nasady owocu mogą występować mniej lub bardziej trwale z nim zrośnięte miseczki (kupula) lub okrywy utworzone przez rozrośnięte przykwiatki

owoc zbiorowy

lat. concarpium; niem. Sammelfrucht; slo. plodstvo;
Potentilla indica (poziomkówka indyjska)
Potentilla indica (poziomkówka indyjska) · orzeszki na rozrośniętym dnie kwiatowym
Owoc zbiorowy może powstać przez:

space

zrośnięcie tak, że opadają w całości (lat. concarpium connatum):

space

· połączenie osobnych owocków poprzez rozrastające się dno kwiatowe w jeden twór owocopodobny; typowy przykład to owoce zbiorowe w rodzaju poziomka (Fragaria) lub poziomkówka indyjska (Potentilla indica) — połączone drobne orzeszki leżące na mięsistym, jaskrawo wybarwionym rozrośniętym dnie kwiatowym.

space

owocostan

lat. fructus congregati; niem. Fruchtstand; slo. súplodie;
owocostan powstaje przez zrośnięcie owoców w kwiatostanie, z udziałem różnych części kwiatów i kwiatostanu

partenokarpia

Zjawisko partenokarpii to rozwój owocu bez zapylenia i rozwoju nasion - częste i pożądane (oraz świadomie prowokowane) u odmian uprawianych (np. uprawiane szklarniowe "wężowe" ogórki, pomidory "malinówki", bezpestkowe winogrona).

pestkowiec

lat. drupa, fructus drupaceus; niem. Steinfrucht; slo. kôstkovica;
Owoc mięsisty, jednokomorowy, z zewnętrzną częścią owocni mięsistą a wewnętrzną silnie zdrewniałą tworzącą pestkę.

pestka

lat. putamen; niem. Stein, Steinkern; slo. kôstka;
W owocach typu pestkowca jest to silnie stwardniała (zbudowana z komórek kamiennych) wewnętrzna część owocni (endokarp), okrywająca nasiono.

rozłupnia

niem. Spaltfrucht

rozłupka

niem. Teilfrüchte; cz. tvrdka
Rozłupnia to rodzaj owocu złożonego, suchego, rozpadającego się na rozłupki.

space

Owoce selerowatych (Apiaceae) są przykładem dwuczęściowej rozłupni z rozłupkami osadzonymi zwykle na karpoforze.

skrzydlak

niem. geflügelte Nuß;
Owoc suchy niepękający, orzech, orzeszek (samara) lub niełupka którego owocnia jest rozszerzona w skrzydlaste wyrostki.

space

samara

ang. samara;
Samara to owoc skrzydlak będący oskrzydlonym orzeszkiem.

space

W węższym ujęciem samarą jest owoc jednostronnie oskrzydlony; gdy jest wszechstronnie równo oskrzydlony, to jest określany jako "samaroid"[475] np. owoce szczawiu (Rumex).

strąk

ang. legume; niem. Hülse
Owoc suchy pękający, wielokomorowy, z wieloma nasionami. Powstaje z zalążni jednoowocolistkowej i pęka w dwóch miejscach: wzdłuż szwu brzusznego — zrośniętego brzegu owocolistka, do którego są też przytwierdzone nasiona i wzdłuż żyłki głównej owocolistka (szew boczny).

space

puszka [owoc]

torebka

lat. capsula; ang. capsule; niem. Kapsel; cz. tobolka
Lychnis flos-cuculi
torebka otwierająca się ząbkami
Hyoscyamus niger (lulek czarny)
puszka po usunięciu połowy okrywającego ją kielicha
Papaver somniferum
z otworkami
Torebka to rodzaj owoca suchego pękającego zbudowanego z dwóch lub większej liczby owocolistków. Może być jedno (bez przegrody lub z przegrodą niepełną) lub wielokomorowa, jedno lub wielonasienna. Otwiera się ząbkami (goździkowate (Caryophyllaceae)), klapami (kokorycz (Corydalis)), szczelinami (np. szczawik zajęczy (Oxalis acetosella)), otworkami (np. mak (Papaver)) lub wieczkiem (taka torebka jest nazywana puszką — termin puszka to też nazwa głównej części sporofitu mszaków w której znajdują się jego zarodniki).

ziarniak

niem. Getreidefrucht, Karyopse
Owoc charakterystyczny dla traw (Poaceae). Jest to owoc suchy niepękający, jednonasienny. Owocnia jest sucha, skórzasta, niezrastająca się ściśle z łupiną nasienną.

owocnia (perykarp)

lat. pericarpium; niem. Fruchtwand, Perikarp; cz. oplodi, perikarp

egzokarp

endokarp

mezokarp

Owocnia to ściana owocu osłaniająca znajdujące się wewnątrz nasiono lub nasiona. Owocnia powstaje przez rozwój/rozrost ściany zalążni.

space

Zewnętrzna warstwa owocni (egzokarp) jest zwykle cienka i tworzy skórkę owocu;

space

wewnętrzna warstwa (endokarp, wowocnia) u owoców typu pestkowca jest gruba, twarda i zdrewniała tworząc pestkę.

bielmo

niem. Nährgewebe

obielmo

ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji