| |||||
| |||||
|
cechy charakterystyczne
Pędy roczne nagie, zielone, z szaroniebieskim nalotem woskowym, lśniące. Pąki jajowate do półkulistych, szare, 3 – 8 mm długości, z omszonymi łuskami.
Liście nieparzystopierzastozłożone, z 1 – 2 (3) parami listków. Listki bywają 2 – 3-klapowe, zwłaszcza szczytowy. Jesienią bladożółte.
Kwiatostany zwieszone, żeńskie groniaste, męskie w formie zwartej wiechy. Kwiaty bez płatków korony. Męskie na długich szypułach, do 6 cm; pręcików 4 – 6, z długimi nitkami. Żeńskie kwiaty na szypułkach 6 – 8 mm długości. Owoce ustawione względem siebie pod kątem <45°; skrzydełko owocu zagięte na szczycie ku sobie; szypułka owocu 2 (3) cm długości.
Kwitnie przed listnieniem, w marcu-kwietnie. Owoce dojrzewają we wrześniu i często utrzymują się na drzewie do wiosny.
występowanie
Częsty w Polsce; ekspansywne drzewo o charakterze inwazyjnym. Gatunek sadzony (liczne odmiany o ozdobnych liściach) ale i często zdziczały. Jest już w zasadzie zadomowiony w dolinach rzek i na terenach ruderalnych; na glebach bardzo suchych do wilgotnych, także na glebach słabych. Odporny na mrozy i suszę.
Różne parametry ekologiczne, z objaśnieniem - opisowym rozwinięciem tekstowym, są podane tekstem po zalogowaniu.
- zadomowiony, inwazyjny w skali kraju; kenofit; pochodzenie: Ameryka Północna (wschodnie rejony) [czas przybycia na teren Polski: 1808r. (introdukcja); 1899r. (1873r.?)]
Kategoria inwazyjności IV (najwyższa) 17pkt.: gatunek o bardzo dużym wpływie w Polsce — znana jest zarówno duża liczba stanowisk i duża liczebność na nich; zwiększa się liczba stanowisk lub zajmowany obszar
- zagrożenia: ekologiczne (bardzo istotne)
- zasięg krajowy (występuje na przeważającym obszarze Polski)
- populacje: występują na całym terenie Polski, przeważnie z dużą liczbą osobników, tworząc rozległe łany; szybko zwiększa liczbę stanowisk
- kolonizuje siedliska/zbiorowiska: przede wszystkim częściowo przeobrażone lub o charakterze naturalnym
- wnika do siedlisk/zbiorowisk: antropogenicznych · częściowo przeobrażonych · o charakterze naturalnym
- główne typy siedlisk będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, do których wnika:
· 6210 — murawy kserotermiczne (Cl. Festuco-Brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis-Festucion pallentis) - priorytetowe są tylko murawy z ważnymi stanowiskami storczyków
· 91E0 (szczególnie) — łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Ass. Salicetum albo-fragilis, Ass. Populetum albae, SubAll. Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)
· 91F0 — łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe (Ass. Ficario-Ulmetum minoris)
Zagrożenie dla różnorodności biologicznej w przypadku zadomowienia na obszarach cennych przyrodniczo:
- gdzie stwarza zagrożenie: Doliny rzeczne, siedliska lasów łęgowych, siedliska antropogenicznie zaburzone, obszary chronione.
- powód uprawy: Dawniej często stosowane drzewo ozdobne. Niewymagające, szybko rosnące, odporne na suszę i mróz.
- przypadki spontanicznego rozprzestrzeniania się: Rozprzestrzenia się od dawna i często w całym kraju; szczególnie w dolinach rzek i na siedliskach ruderalnych.
- zalecenia: Zaniechanie uprawy w miejscach zagrożonych ekspansją tego gatunku.
wybrane okazy · selected collections⇈
leg. Jacek Soboń
/Pogorze Kaczawskie, okolice Wlenia / #6
leg. Jarosław Makowski
/Niemcy Freiburg/ #5
leg. Barbara Łotocka #26
leg. Marek Snowarski
/Wrocław, Nowy Dwór/ #5, 3.3D
leg. Barbara Łotocka
/Warszawa, Ursynów/ #2
leg. Barbara Łotocka
/Warszawa, Grochów/ #3
leg. Marek Snowarski
/Park Grabiszyński, Wrocław/ #21, 3.3D
leg. Waldemar i Maria Mazur #37
leg. Waldemar i Maria Mazur #46
![znalezisko 20160402.1.wm - Acer negundo (klon jesionolistny); Kraków; Kurdwanów [hałdy Solvaju]](/foto/icon/wm-02aaE402161195-icon.jpg){kind=icon}
leg. Waldemar i Maria Mazur, det. Waldemar Mazur
/Kraków; Kurdwanów [hałdy Solvaju]/ #5
![znalezisko 20160407.1.wm - Acer negundo (klon jesionolistny); Kraków; Bonarka [glinianki]](/foto/icon/wm-02abE407161241-icon.jpg){kind=icon}
leg. Waldemar i Maria Mazur, det. Waldemar Mazur
/Kraków; Bonarka [glinianki]/ #9
leg. Jarosław Makowski #6
właściwości i zastosowanie
Zaleca się użycie w parkach, soliterowo. Jesienne przebarwienie liści żółte. Kwitnie wcześnie, przed rozwojem liści, w marcu-kwietniu. Drzewa dwupienne. U egzemplarzy męskich pylniki w początkowej fazie rozwoju intensywnie czerwone.
Stosowane także jako drzewo na terenach rekultywowanych i przemysłowych. Wykorzystuje się jego niskie wymagania glebowe i wodne, szybki wzrost i krótkowieczność (drzewo przedplonowe).
Wadą jest kruchość gałęzi i konarów, często łamanych przez wiatr lub okiść śniegową. Problemem jest też ekspansywność, zachwaszczanie otoczenia przez licznie kiełkujące nasiona.
wymagania i uprawa
Nie należy prowadzić w formie szczepionej, piennej, bo z racji kruchości szczepione gałęzie łatwiej wyłamują się.
Egzemplarze żeńskie, przy braku zapylających męskich, także tworzą normalnie wykształcone owoce skrzydlaki, ale bez rozwiniętego nasienia.
⇈🌱🌸 opcje Bazaru
odmiany (form i odmian #10) analiza dostępności roślin
- ○ ‘Auratum’ — młode przyrosty żółtopomarańczowe, liście złotożółte do początku lata u drzew w pełnym słońcu; silnie rosnąca; pędy zielone, nagie, bez woskowego nalotu #2
- ▫ ‘Aureomarginatum’ — liście szeroko, nieregularnie żółto obrzeżone
- ○ ‘Aureovariegatum’ — liście ciemnozielone, nieregularnie, żółto obrzeżone #2
- ◑ ‘Flamingo’ — liście mniejsze, listki nieregularnie ząbkowane, przy brzegach odbarwione kremoworóżowo potem biało, rozwijające się liście jasnoróżowe z niedużymi zielonymi plamami; 5 – 7 m wysokości i 4 – 6 m szerokości jako niskie drzewo lub częściej wysoki krzew; szybkorosnąca; pędy nagie, zielone, sino owoszczone [Holandia, 1976] #4
- ○ ‘Kelly's Gold’ — liście złotożółte #2
- ‘Odessanum’ — silnie rosnąca; liście początkowo brązowe lub pomarańczowe, potem złocistożółte (takie w pełnym słońcu), latem zieleniejące; klon żeński; pędy zielone, młode gęsto, białawo owłosione, widocznymi pod lupą bardzo krótkimi włoskami [H. Rothe, Odessa, 1890]
- ▫ ‘Sensation’ — młode liście różowoczerwone; jesienią różowoczerwone
- ▫ ‘Tadeusz Szymanowski’ — liście duże, listki głęboko powcinane (dzielne i sieczne), podobne do tych u piwonii krzewiastej (Paeonia suffruticosa)
- ◔ ‘Variegatum’ — liście szeroko, nieregularnie biało obrzeżone, najmłodsze na brzegu różowe, niektóre całkiem białe lub rewersyjne całej zielone; pędy zielone z woskowym nalotem; klon żeński; odmiana słabo rosnąca i krótkowieczna (po 20 – 30 latach, wyradza się i zasycha) #3
- ▫ ‘Winter Lightening’ — kora złotożółta, szczególnie wyraźnie zimą