W Polsce mamy tylko trzy rodzime gatunki klonów: klon pospolity (Acer platanoides), klon polny (Acer campestre), klon jawor (Acer pseudoplatanus). Dodatkowo północnoamerykański klon jesionolistny (Acer negundo) jest już w zasadzie zadomowiony w dolinach rzek i na terenach ruderalnych. To sadzone ale i ekspansywne drzewo o charakterze inwazyjnym. Ogółem rodzaj obejmuje grubo ponad 100 gatunków, wiele z nich jest sadzone jako drzewa ozdobne, w zieleni miejskiej i w parkach. Z nich stosunkowo często klon srebrzysty (Acer saccharinum).
gatunki rodzime i zadomowione
częściej uprawiane gatunki obce
podział na sekcje (+ rzadko uprawiane, głównie w kolekcjach i arboretach)
• sect. Palmata
ser. Palmata
ser. Sinensia
• sect. Indivisa
• sect. Rubra
Acer ×freemanii (klon Freemana)
u4/2
Acer ×freemanii
klon Freemana

rubr. × sacch.inum
• sect. Macrantha
• sect. Negundo
• sect. Acer
ser. Acer
Acer ×pseudoheldreichii
u
Acer ×pseudoheldrei.
pseudopl. × heldr.
ser. Monspessulana
Acer ×coriaceum
u
Acer ×coriaceum
monspes. × opulus
ser. Saccharodendron
• sect. Trifoliata
• sect. Lithocarpa
• sect. Platanoidea
Acer ×dieckii (klon pośredni)
u
Acer ×dieckii
klon pośredni

plat. 'Integrilobum'
• sect. Pentaphylla
• sect. Ginnala
• sect. Glabra
ser. Glabra
ser. Arguta
• sect. Parviflora ser. Caudata
objaśnienie skrótów

właściwości i zastosowanie

wymagania uprawowe Acer (klon)
🌱

Rodzaj drzew i krzewów liściastych liczący ponad 100 gatunków strefy umiarkowanej i subtropikalnej Półkuli Północnej. Liście przeważnie opadające na zimę.

space

Krajowe gatunki często są sadzone w zieleni miejskiej, najczęściej klon pospolity (Acer platanoides), rzadziej klon jawor (Acer pseudoplatanus); kilka innych gatunków dość często jako drzewa parkowe, pozostałe głównie w kolekcjach.

⁂ pojedynczo lub po kilka w grupie (soliter) • uprawa w pojemnikach • zieleń miejska
🌿 ozdobne liście • atrakcyjne przebarwienie liści jesienią • ozdobna kora • 🐝 pożytek pszczeli (miododajny · pyłkodajny)

wymagania i uprawa

🌸
🔆 miejsce:  słoneczne • 🌤 słoneczne, nieco ocienione • toleruje warunki miejskie
💧 woda: gleba przeciętnie wilgotna (świeża) • gleba dostatecznie wilgotna
☷ gleba: żyzna • próchniczna • odczyn zbliżony do obojętnego

Poszczególne gatunki mogą różnić się wymaganiami. Wszystkie preferują gleby żyzne, próchniczne, umiarkowanie wilgotne. Niektóre nie znoszą suszy, inne są dość na nią wytrzymałe. Prawie wszystkie w młodości znoszą częściowe ocienienie. Mrozoodporność zróżnicowana.

space

Cięcie klonów należy prowadzić latem, od czerwca lub jesienią.

🌱 Sadzenie, wysiew, rozmnażanie (główna/preferowana metoda):

z nasion [po zbiorze lub wiosną po zimowej stratyfikacji (3-4 miesiące w 2-4°C.); szczególne wymagania podane przy gatunkach), wysiew na głębokość 3-4cm]
przez szczepienie [odmiany na gatunku lub pokrewnych z sekcji; okulizacja śpiącym oczkiem, przełom lipiec/sierpień; szczepienie wczesną wiosną]
przez sadzonki pędowe zielne [nieliczne gatunki (przeważnie trudno ukorzeniają się)]
przez odkłady

🌱 🌸

odmiany uprawne (#3) ⇒ analiza dostępności roślin i nasion

‘Ample Surprise’ — mieszaniec klon pospolity (Acer platanoides) × Acer longipes ssp. amplum; niskie, zwarte drzewo o pokroju kulistym, gałęzie silnie wzniesione i rozgałęzione, wolno rosnące, docelowo 5-10 m; liście początkowo intensywnie czerwone, latem zielone
‘Keithsform’ (Norwegian Sunset) — mieszaniec klonu ściętolistnego (Acer truncatum) i klonu zwyczajnego (Acer platanoides); pokrój regularny; jesienią intensywnie czerwone liście
Norwegian Sunset (‘Keithsform’) — mieszaniec klonu ściętolistnego (Acer truncatum) i klonu zwyczajnego (Acer platanoides); pokrój regularny; jesienią intensywnie czerwone liście
‘pseudoplatanus × griseum’ — liście powcinane, spodem czerwone
symbolami ◼ ◕ ◑ ◔ ○ ▫ pokazano częstość występowania odmiany w ofercie handlowej, od najwyższej do najniższej; nazwy na żółtym tle są linkowane do własnej strony odmiany
liście pierzastozłożone, 3-7-listkowe
(z) *liście pojedyncze lub dłoniastozłożone
Acer negundo (klon jesionolistny)
XL,3D
owoc
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Drzewa dwupienne.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Acer negundo L. (klon jesionolistny)
wystepowanie - Acer negundo (klon jesionolistny)
jesioklon · syn. Negundo aceroides Moench · antropofit zadomowiony we florze Polski [491]
  Częsty w Polsce. Gatunek sadzony i często zdziczały. Jest już w zasadzie zadomowiony w dolinach rzek i na terenach ruderalnych.
liście pojedyncze lub dłoniastozłożone
(z) *liście pierzastozłożone, 3-7-listkowe
kwiatostany wyrastają z bocznych pąków kwiatowych
(z) *kwiatostany na końcach tegorocznych ulistnionych pędów
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· liście spodem szare lub srebrzystobiałe
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
przeważają liście 3-klapowe
(z) *przeważają liście 5-klapowe
Acer rubrum
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· kwiaty z płatkami korony, zalążnia naga, owoce 12-26 mm długości
przeważają liście 5-klapowe
(z) *przeważają liście 3-klapowe
Acer saccharinum
gałązka
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Kwiaty bez korony, zielonawe, zalążnia krótko owłosiona, owoce 40-75 mm długości.
▶ Acer saccharinum L. (klon srebrzysty)
syn. Acer dasycarpum Ehrh. · antropofit zadomowiony we florze Polski [491]
kwiatostany na końcach tegorocznych ulistnionych pędów
(z) *kwiatostany wyrastają z bocznych pąków kwiatowych
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Liście spodem nie są szare lub srebrzystobiałe.
liście pojedyncze, niepodzielone, podłużniejajowate
(z) *liście pojedyncze, 3-klapowe**liście pojedyncze, 5 lub więcej -dzielne
Acer tataricum (klon tatarski)
liście
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· krzew lub niskie drzewko
Acer tataricum ssp. ginnala
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· krzew lub niskie drzewko
▶ Acer ginnala Maxim. (klon ginnala)
syn. Acer tataricum L. ssp. ginnala (Maxim.) Wesm. · takson uprawiany [491]
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· drzewa
odcinki drobno piłkowane lub ząbkowane
(z) *odcinki całobrzegie lub grubo ząbkowane
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· pąki z jedną parą łusek
ogonki liściowe i szypułki kwiatów nagie
(z) *ogonki liściowe i szypułki kwiatów krótko owłosione
Acer palmatum (klon palmowy)
Acer palmatum (klon palmowy)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· liście zwykle rozcięte do ponad połowy blaszki
ogonki liściowe i szypułki kwiatów krótko owłosione
(z) *ogonki liściowe i szypułki kwiatów nagie
Acer japonicum (klon japoński)
Acer japonicum Aconitifolium
odm. Aconitifolium
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· liście zwykle rozcięte mniej niż do połowy blaszki (u odmian mogą być silniej rozcięte)
▶ Acer japonicum Thunb. (klon japoński)
takson uprawiany, nie ujęty w czekliście [491]
odcinki całobrzegie lub grubo ząbkowane
(z) *odcinki drobno piłkowane lub ząbkowane
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· pąki z dachówkowato zachodzącymi na siebie łuskami
liście sztywne, kwiatostan groniasty, zwisający
(z) *liście wiotkie
Acer pseudoplatanus (klon jawor)
3D
owoce
Acer pseudoplatanus
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· kwiatostan wydłużony groniasta, wiecha, zwisający
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· kwiatostan baldachogrono, wzniesiony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Gałązki nigdy nie tworzą listew korkowych.
blaszka spodem czysto zielona
(z) *liście spodem matowe, sinawe
Acer platanoides (klon pospolity)
Acer platanoides (klon pospolity)
owoc - klonowe "noski"
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Młode ogonki liściowe z sokiem mlecznym.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
liście spodem matowe, sinawe
(z) *blaszka spodem czysto zielona
Acer saccharum
liście
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Ogonki liściowe młodych liści bez soku mlecznego.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Acer saccharum Marshall (klon cukrowy)
syn. Acer saccharophorum C. Koch · antropofit zadomowiony we florze Polski [491]
  Gatunek północnoamerykański. U nas bardzo rzadko sadzony.
liście ± skórzaste, nieduże, 3-5 klapowe, odcinki prawie całobrzegie, końce tępe
(z) *liście delikatne z ostrymi końcami klap
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
liście (3) 5-klapowe, większe
(z) *liście 3-klapowe, drobne
Acer campestre (klon polny)
Acer campestre
owoce
Acer campestre (klon polny)
gałązka z korkowymi listewkami
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Młode ogonki liściowe z sokiem mlecznym.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
  Dość częsty na terenie całego kraju z wyłączeniem północnego-wschodu.
liście 3-klapowe, drobne
(z) *liście (3) 5-klapowe, większe
Acer monspessulanum
Acer monspessulanum (klon francuski)
3D
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Ogonki liściowe bez soku mlecznego.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
  Rzadko uprawiane ozdobne drzewo parkowe.
po zalogowniu, w pełnej wersji atlasu, jest tu dodatkowa, zwarta, wersja klucza - wygodna w użyciu gdy chcemy szybko zorientować się w jego strukturze lub znamy już klucz i chcemy szybciej dojść do celu; przycisk logowania jest w prawym górnym rogu strony
skorowidz tabel Acer campestre (klon polny)
paklon · rodzimy takson flory Polski[491]
Acer platanoides (klon pospolity)
klon zwyczajny · rodzimy takson flory Polski[491]
Acer pseudoplatanus (klon jawor)
jawor · rodzimy takson flory Polski[491]
liście
Blaszka liściowa ±skórzasta, średnich rozmiarów, z 3-5 klapami o końcach stępionych, bardzo odlegle tępo ząbkowane lub wrębne.
Blaszka liściowa delikatna, duża, z 5-7 klapami wyciągniętymi w długie, ostre końce, brzegiem odlegle, ostro ząbkowane; wcięcia między klapami łukowate, zaokrąglone. Spodem czysto zielona. Młode ogonki liściowe z sokiem mlecznym.
Acer pseudoplatanus (klon jawor)
pokazana po zalogowaniu
liść; widoczna górna powierzchnia blaszki liściowej
Liście stosunkowo sztywne, duże. Blaszka liściowa w większość 5-klapowa o ostrych wcięciach zatok; nasada płytko sercowata; brzeg grubo, nieregularnie, tępo karbowano-piłkowany; z wierzchu ciemnozielone, spód liścia sinozielony (u odmian ±purpurowy lub zaczerwieniony).
owoce
Acer campestre
Skrzydlaki o płaskiej komorze nasiennej; skrzydełka ustawione pod kątem 180° (prosto).
Skrzydlaki o płaskiej komorze nasiennej, ustawione pod kątem rozwartym, czasem prawie naprzeciwlegle.
Acer pseudoplatanus (klon jawor)
pokazana po zalogowaniu
XL,3D
Skrzydlaki z silnie wypukłą komorą nasienną i skrzydełkiem stopniowo rozszerzającym się ku górze; w parze zwykle ±równoległe lub rozchylone pod ostrym kątem, rzadziej szeroko rozwarte.
kwiatostan
Acer campestre (klon polny)
pokazana po zalogowaniu
kwiatostan; pojedynczy kwiatostan widziany z boku
Kwiatostany na końcu tegorocznych ulistnionych pędów, wzniesione baldachogrona.
Kwiaty i szypułki owłosione.
Acer platanoides (klon pospolity)
pokazana po zalogowaniu
3D
Kwiatostany na końcu tegorocznych ulistnionych pędów, wzniesione baldachogrono. Kwiaty i szypułki nagie.
Kwiatostany na szczycie tegorocznych pędów, wielokwiatowa wiecha silnie wydłużona, sprawiająca wrażenie grona, zwisająca.
kora starszych drzew
Kora pnia podłużnie spękana, nie łuszczy się w płatach.
Gałązki często z listwami korkowymi.
Kora pnia podłużnie spękana, nie łuszczy się w płatach.
Korona długo gładka, szara, z wiekiem ciemnoszara i łuszcząca się dużymi lub mniejszymi płatami; młoda kora pod złuszczonymi płatami jest jasnoszara.
występowanie
wystepowanie - Acer campestre (klon polny)
Dość częsty na terenie całego kraju z wyłączeniem północnego-wschodu.
wystepowanie - Acer platanoides (klon pospolity)
Najczęstszy z gatunków rodzimych, występuje na terenie całego kraju do niższych położeń górskich.
wystepowanie - Acer pseudoplatanus (klon jawor)
Częsty w górach i na pogórzu, na niżu rzadziej, chyba że sadzony (często w parkach i zieleni miejskiej). W Polsce przebiega północno-wschodnia granica jego naturalnego zasięgu (jest wrażliwy na silne mrozy).

Acer negundo L.
klon jesionolistny

jesioklon · Negundo aceroides Moench · antropofit zadomowiony we florze Polski[491] · kenofit, zadomowiony, inwazyjny[234]
Negundo aceroides Moench
kolor kwiatów
kwiaty
kolor liści
liście
Acer negundo (klon jesionolistny)
Acer negundo
wystepowanie - Acer negundo (klon jesionolistny)
Acer negundo (klon jesionolistny)
pokazana po zalogowaniu
XL,3D
owoc

Drzewo dwupienne. Korona nieregularna, szeroka, gałązki często zwieszone; pień niski lub jest ich kilka.

space

Liście nieparzystopierzastozłożone, z 1-2(3) parami listków. Listki bywają 2-3-klapowe, zwłaszcza szczytowy.

space

Owoce ustawione względem siebie pod kątem <45°; skrzydełko owocu zagięte na szczycie ku sobie.

space

Acer saccharinum L.
klon srebrzysty

Acer dasycarpum Ehrh. · antropofit zadomowiony we florze Polski[491] · kenofit, lokalnie zadomowiony[234]
Acer dasycarpum Ehrh.
kolor kwiatów
kwiaty
kolor liści
liście
Acer saccharinum (klon srebrzysty)
Acer saccharinum

Kwiatostany wyrastają z bocznych pąków kwiatowych tj. z pąków z których nie rozwijają się liście; kwiaty w pęczkach.

space

Kwiaty bez korony, zielonawe, zalążnia krótko owłosiona.

space

Często uprawiane drzewo ozdobne. Czasem dziczejące.

opis

Wszystkie gatunki są mniej lub bardziej miodonośne. Sok klonów zawiera duży procent cukru. Z soku klonu srebrzystego (Acer saccharinum) i klonu cukrowego (Acer saccharum) produkuje się na przemysłową skalę syrop klonowy.

Owoce klonu potocznie nazywa się noskami.

Drzewa lub krzewy. Jednopienne, rzadziej dwupienne (klon jesionolistny (Acer negundo)). Młode pędy i ogonki liściowe u niektórych gatunków z sokiem mlecznym.

space

Kwiatostany wiechy, grona, baldachy, na szczycie tegorocznych pędów lub rzadziej rozwijające się z pąków pachwinowych. Kwiaty 5-krotne, drobne, najczęściej żółtozielone, (5)8(10) pręcikami, funkcjonalnie jednopłciowe. Żeńskie o zredukowanym słupku, męskie o pręcikach z nierozwiniętymi pylnikami. Słupek z 2(3) owocolistków, na każdym jeden zalążek; szyjka słupka z dwoma znamionami.

space

nomenklatura, etymologia ℹ️

poznanie znaczenia i pochodzenia nazwy ułatwia jej zapamiętanie
Acer [🔉 a·cer](pl) klon
Acer, -is (lat., subst., n) — starorzymska nazwa klonu
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji