atlas-roslin.pl

Plantago major L. s. str. [🔉 plan·ta·go *]

babka zwyczajna
Plantago maior L. [🔉 plan·ta·go *]
autorzy i statusy taksonu są widoczne na szerszym ekranie 🛈
Fagus silvatica
Plantago major (babka zwyczajna)
pokrój
Plantago major
torebki
Plantago major
kwiatostany
Plantago major
Plantago major (babka zwyczajna)
3D
owoce
Plantago major (babka zwyczajna)
3D
nasiona
Plantago major (babka zwyczajna)
cv. Rubrifolia
Plantago major (babka zwyczajna)
XL
Plantago major (babka zwyczajna)
XL
Plantago major (babka zwyczajna)
XL
Plantago major (babka zwyczajna)
XL
Plantago major (babka zwyczajna)
XL
Plantago major (babka zwyczajna)

opis

Plantago major (babka zwyczajna)
3D
kwiaty, odsłonięte wnętrze
Plantago major (babka zwyczajna)
3D
owoce
Plantago major (babka zwyczajna)
3D
nasion w torebce przeciętnie 4-14, mają średnio 1.2-1.8 mm długości
Plantago major (babka zwyczajna)
3D
kwiatostan
Plantago major (babka zwyczajna)
3D
kwiat
Wieloletnia bylina o krótkim, pionowym kłączu okrytym długimi, pajęczynowatymi, brunatnymi włoskami, i bogatym wiązkowym systemie korzeniowym utworzonym przez liczne, mocne korzenie przybyszowe (pierwotny korzeń palowy szybko zamiera).

Liście zebrane w przyziemną rozetę, od przylegających do podłoża po ukośnie wzniesione.

Blaszka liściowa jajowata, szerokojajowata do eliptycznej, w zależności od warunków rozwoju znacznie różniąca się rozmiarem — (2) 4-15 (26) cm długości i 1.5-10 (16) cm szerokości, wierzchołek tępy, nasada od sercowatej, przez uciętą, po klinowatą, zwykle nagle zwężona w ogonek liściowy; całobrzega do odlegle nierówno i płytko ząbkowanej, zwłaszcza w dolnej połowie, czasami umiarkowanie pofałdowana, sztywna, z (3) 5-9 (11) żyłkami, spodem silnie wystającymi, przebiegającymi łukowato od nasady ku szczytowi blaszki, z tym, że część kończy się przed szczytem; powierzchnia naga do rzadko owłosionej, zielona do ciemnozielonej, szarozielona, często zaczerwieniona.

Ogonek liściowy krótszy od blaszki do nieznacznie od niej dłuższy, (1) 3-15 (23) cm długości, rynienkowaty, w nasadzie pochwowato rozszerzony, nagi lub z rzadkimi długimi włoskami

Pędy kwiatostanowe wzniesione lub podnoszące się, krótsze lub nieco dłuższe od liści, rzadko wyraźnie od nich dłuższe; liczne, obłe, nagie lub (zwłaszcza w górnej połowie) krótko przylegająco owłosione.

Plantago major (babka zwyczajna)
3D
kwiat
Kwiaty zebrane w kłos, zwykle dłuższy od szypuły, walcowaty, ku szczytowi powoli zwężający się, gęsty poza najniższą częścią, gdzie poszczególne kwiaty mogą być pojedynczo lub w grupkach oddalonych od siebie. Kwiaty bez zapachu.

Przysadki trójkątniejajowate, 2.5-3.0 mm długości, nagie lub na brzegach orzęsione, nieco krótsze lub równie długie jak kwiaty; większą ich część stanowi szeroki, silnie wypukły nerw środkowy, szerszy od błoniastego, białawego obrzeżenia.

Kielich 4-ząbkowy, głęboko podzielony, 1.5-2.0 (2.5) mm długości, przednie działki wąskoelipsoidalne, tylne szerokoelipsoidalne, zielone z wąskim błoniastym obrzeżeniem, zwykle nagie.

Rurka korony 1.8-2.0 mm długości, po stronie zewnętrznej naga, ząbki korony cztery, lancetowate do jajowatych, odgięte, żółtawobiałe do jasno brązowawobiałych, ok. 1 mm długości.

Nitki pręcików białawe do brązowawych, pylniki 0.6-0.8 (1.0) mm długości, wiotkie, początkowo białawe do jasnolila, potem żółtawe do brudnożółtych. Znamię słupka długie, dłuższe od korony.

Owoc torebka otwierająca się wieczkiem, ± stożkowata do elipsoidalnej, 2-4 mm długości, dłuższa od kielicha, brązowa do fioletowo nabiegłej; szew wieczka nieco poniżej połowy wysokości torebki, ale powyżej lub lub nieco poniżej ząbków kielicha, przez co zwykle wyraźnie widoczny; wieczko zwykle na całej długości równomiernie stożkowato zwężające ku szczytowi; torebka z (2) 4-14 (17) nasionami.

Nasiona (1.0) 1.2-1.8 (2.1) mm długości, formy eliptycznej ale z powodu wzajemnego ucisku w torebce, nieprawidłowo 3-5-graniaste, brązowe do ciemnobrązowych, promieniście pomarszczone, z kolistym znaczkiem na stronie brzusznej.

Kwitnienie od (maja)czerwca do października.

zmienność

Gatunek o dużej zmienności poszczególnych cech; w znacznym stopniu zależnie od warunków wzrostu. Zmienność dotyczy zwłaszcza wielkości, kształtu liści, liczby nerwów, długości pędów kwiatostanowych, liczby nasion w torebce.

Zdarzają się formy o silnie powiększonych, liściastych przysadkach lub o rozgałęzionych kłosach.

występowanie

Takson rodzimy lub trwale zadomowiony. [491]
wystepowanie - Plantago major (babka zwyczajna)
Plantago major (babka zwyczajna)
cv. Rubrifolia
ekologiczne liczby wskaźnikowe Plantago major (babka zwyczajna)
Gatunek pospolity na terenie całego kraju, także w wyższych położeniach górskich.

Tereny ruderalne, pobocza dróg, pastwiska, tereny umiarkowanie wydeptywane, chwast (zwłaszcza w okopowych). Na glebach różnego typu ale z preferencją dla wilgotnych.

Gatunek charakterystyczny (Ch.) dla:
space_elw
Gatunek wyróżniający (D.) dla:
space_elw

Różne parametry ekologiczne, z objaśnieniem - opisowym rozwinięciem tekstowym, są podane tekstem po zalogowaniu.

↓nieblaszka liściowa 3 (5)-nerwowa, stosunkowo cienka
Plantago winteri (babka Wintera)
· Rośliny drobniejsze, 5-10 cm wysokości.
· Blaszka liściowa w nasadzie klinowato zwężona, zielona do jasnozielonej, ponad 2× tak długa jak szeroka; z 3 (5) nerwami, stosunkowo cienka; górna powierzchnia ± krótko owłosiona.
· Pędy kwiatostanowe zwykle leżące i podnoszące się, najczęściej w nasadzie owłosione.
· Kłos ku górze zwykle nie zwężający się, w czasie owocowania luźny i w nasadzie najczęściej przerywany.
· Miejsce oddzielania się poniżej szczytów działek, słabo widoczne lub zupełnie zasłonięte; wieczko torebki w dole walcowate i dopiero wyżej nagle, łukowato zwęża się.
· Nasiona 1.1-1.2 mm długości, w torebce 8-12 nasion.
▶ Plantago winteri Wirtg. (babka Wintera)
syn. Plantago major L. ssp. winteri (Wirtg.) W. Ludwig · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Solniska na Pomorzu Zachodnim.
↑nie blaszka liściowa 5-9 (11)-nerwowa, sztywno skórzasta
· Rośliny często dość duże, (5) 10-30 (60) cm wysokości.
· Blaszka liściowa w nasadzie zwykle sercowata, rzadziej ucięta lub klinowato zwężona, zielona do szarozielonej, , najwyżej 1.5× tak długa jak szer., nieznacznie; z 5-9 (11)-nerwami, sztywno skórzasta; górna powierzchnia zwykle naga.
· Pędy kwiatostanowe wzniesione do krótko podnoszących się, zwykle w nasadzie nagie.
· Kłos ku górze powoli zwężający się, w czasie owocowania gęsty.
· Miejsce oddzielania się wieczka dobrze widoczne ponad lub między szczytami działek; wieczko torebki zwykle już od nasady stopniowo zwężające się.
· Dojrzała torebka 3-4.2 mm długości i 1.6-2 mm szerokości. Nasiona 1.3-1.6 mm długości i 0.7-1 mm szerokości, w torebce (4) 6-10 (13) nasion.
  ssp. major

Przydroża, miejsca ruderalne, pastwiska, pola, brzegi wód.

wybrane okazy · selected collections

#18 #11 3D
10 00 00 - swC_5
leg. Marek Snowarski
#2
jmak.10_13_50
leg. Jarosław Makowski
/ogr. zielny; Niemcy/
/cv. Rubrifolia/
#2
13 00 00 - B38c_13
leg. Marek Snowarski

właściwości i zastosowanie

wymagania uprawowe Plantago major (babka zwyczajna)
🌱
W medycynie ludowej stosowany były liście tego gatunku - analogicznie jak w przypadku ujętej w farmakopei babki lancetowatej (Plantago lanceolata).
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji