Convallaria majalis L. [🔉 kon·wal·la·ri·a]

Bylina kłączowa. Kłącza konwalii majowej rozgałęziają się i pełzają płytko pod powierzchnią ziemi, są cienkie - do 5 mm średnicy. W węzłach zakorzeniają się i tworzą oprócz cienkich, wydłużonych kłączy podziemnych, skrócone i zgrubiałe kłącza unoszące się ku powierzchni. Z dwuletnich, unoszących się kłączy wyrastają pędy kwiatowe.

Kwiaty o koronie białej lub zaróżowionej, o wyraźnym, charakterystycznym i przyjemnym zapachu; dzwonkowate, do 9 mm długości, ząbków kielicha 6, odgięte, 1.5 mm długości. Pręcików 6. Słupek 1, górny. Znamię słupka trójkanciaste.

Owoc to czerwonej barwy jagoda, do 10 mm średnicy, jest rzadko zawiązywany, dojrzewa we wrześniu lub październiku.

Konwalia majowa jest pospolita na terenie całej Polski na nizinach, w wyższych położeniach górskich brak. Występuje w lasach, na ich skrajach, w zaroślach, na żyznej, próchnicznej glebie. Często uprawiana jako roślina ozdobna.

Konwalia majowa w czasie kwitnienia jest wybitnie charakterystyczna i w polskiej florze nie występują podobne gatunki. U pokrewnej konwalijki dwulistnej (Maianthemum bifolium) kwiaty są drobniejsze, kwiatostan znajduje się na ulistnionym pędzie, liście też są drobniejsze i mają sercowato wyciętą nasadę.

Konwalia to rodzima bylina kłączowa, uprawiana w ogrodach przynajmniej od kilkuset lat. Jest to wybitnie trwała bylina okrywowa, odpowiednia dla stanowisk cienistych i półcienistych, także stosunkowo suchych, ale z glebą próchniczną, żyzną. Forma typowa z powodzeniem stosowana jako runo pod drzewami i wysokimi krzewami, gdzie można ją łączyć z kopytnikiem pospolitym (Asarum europaeum) lub paprociami. Zwarcie okrywy, dzięki pełzającym kłączom następuje szybko; ale uwaga, nie w pełni zagłusza chwasty.

Odmiany ogrodowe konwalii różnią się głównie formą kwiatów i ich barwą, znana jest też odmiana o częściowo bezchlorofilowych, biało lub żółtawo paskowanych liściach.

Odpowiednie miejsce dla konwalii w ogrodzie, powinno być częściowo ocienione, można wykorzystać przestrzeń pod drzewami lub wysokimi krzewami i w ich otoczeniu. Będzie rosła i w miejscach ocienionych, ale wtedy słabiej kwitnie. Gleba powinna być umiarkowanie wilgotna, latem może nieco przesychać; odczyn obojętny (nie kwaśna), toleruje także gleby wapienne.

Konwalie rozmnażają się wyjątkowo łatwo, przez sadzonki kłączowe. Można ukorzeniać odcinki kłączy nawet tylko z jednym pączkiem, pewniej jednak korzystać z dłuższych odcinków. Sadzonkuje się jesienią, nawet do listopada. Konwalie są ekspansywne, co należy brać pod uwagę projektując sąsiadujące z nią nasadzenia.