Liczni przedstawiciele we florze Polski. Niektóre są uprawianymi bylinami ozdobnymi.
uprawiane ozdobne spoza flory Polski
objaśnienie skrótów
↓nie(z) segmenty szerokie, niepodzielone do nasady
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Hełmy ok. 2.5-3× wyższe niż szersze, cylindryczno-stożkowate.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) kwiaty niebieskie do purpurowo-fioletowych
Aconitum moldavicum (tojad mołdawski)
Aconitum moldavicum (tojad mołdawski)
▶ Aconitum moldavicum Hacq. (tojad mołdawski)
wystepowanie - Aconitum moldavicum (tojad mołdawski)
syn. Aconitum lycoctonum L. ssp. moldavicum (Hacq.) Jalas · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  W lasach liściastych z rzędu O.Fagetalia sylvaticae, w górach po piętro alpejskie.
↓nie(z) słupki nagie
  Stosunkowo często w Karpatach i na pogórzu. W lasach liściastych z rzędu O.Fagetalia sylvaticae (gatunek regionalnie charakterystyczny).
↑nie ↓nie(z) słupki dookoła owłosione
  Takson piętra subalpejskiego. Rośnie w zaroślach olchy kosej Ass.Pulmonario-Alnetum viridis, w wysokich ziołoroślach i trawach.
↑nie (z) słupki na grzbiecie i/lub na szwie wewętrznym owłosione
  Mieszaniec dwóch powyższych podgatunków.
↑nie (z) kwiaty białawe do żółtawych
Aconitum lycoctonum ssp. lycoctonum (tojad lisi typowy)
▶ Aconitum lycoctonum L. em. Koelle ssp. lycoctonum (tojad lisi typowy)
wystepowanie - Aconitum lycoctonum ssp. lycoctonum (tojad lisi typowy)
syn. Aconitum vulparia auct. polon., non Rchb. ex Sprengl · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Występuje w Beskidzie Żywieckim. Takson górski i podgórski. W Polsce występuje w grądach Ass.Tilio cordatae-Carpinetum betuli i w ciepłolubnych zaroślach na terenach dawnej eksploatacji kruszywa. Poza granicami Polski głównie na pogórzu w zespołach ziołorośli związku All.Adenostylion alliariae.
↑nie (z) segmenty wąskie lub szerokie podzielone do nasady
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· lub szerokich i wtedy pociętych do nasady blaszki.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) hełmy stożkowate 1.6-2.5× wyższe niż szersze
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Ostrogi miodników haczykowato zgięte lub półspiralnie skręcone.
↓nie(z) słupków 3-5, owłosione na szwie wewnętrznym
↓nie(z) szypułki kwiatów nagie
↓nie(z) ostrogi miodników półspiralnie zwinięte
Aconitum variegatum ssp. variegatum (tojad dzióbaty typowy)
kwiatostan
Aconitum variegatum ssp. variegatum (tojad dzióbaty typowy)
fragment kwiatostanu
Aconitum variegatum (tojad dzióbaty)
3D
przekrój kwiatu
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Hełmy wyraźnie wyższe niż szersze.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Aconitum variegatum L. ssp. variegatum (tojad dzióbaty typowy)
syn. Aconitum gracile Rchb. · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  (mapka występowania gatunku) W Polsce występuje podgatunek typowy tego taksonu. W wilgotnych lasach liściastych i zaroślach, wzdłuż strumieni i rzek; w górskich olszynach Ass.Alnetum incanae (gatunek charakterystyczny zespołu) i ziołoroślach Ass.Arunco-Doronicetum austriaci, w Tatrach do 1500m n.p.m.
↑nie (z) ostrogi miodników haczykowato zagięte
Aconitum ×berdaui nssp. berdaui (tojad Berdaua typowy)
XL
Aconitum ×berdaui nssp. berdaui (tojad Berdaua typowy)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Hełmy nieco wyższe niż szersze.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Aconitum ×berdaui Zapał nssp. berdaui (tojad Berdaua typowy)
wystepowanie - Aconitum ×berdaui nssp. berdaui (tojad Berdaua typowy)
syn. Aconitum firmum ssp. firmum × variegatum · Aconitum firmum ssp. firmum × variegatum · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  (mapka występowania gatunku)
↑nie (z) szypułki kwiatów owłosione
↓nie(z) hełmy na zewnątrz gruczołowato owłosione
Aconitum ×pawlowskii (tojad Pawłowskiego)
XL
Aconitum ×pawlowskii (tojad Pawłowskiego)
Aconitum ×pawlowskii (tojad Pawłowskiego)
3D
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Szypułki kwiatów gruczołowato owłosione.
▶ Aconitum ×pawlowskii Mitka et Starmühl. (tojad Pawłowskiego)
wystepowanie - Aconitum ×pawlowskii (tojad Pawłowskiego)
syn. Aconitum lasiocarpum × variegatum · Aconitum lasiocarpum × variegatum · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Zarośla i lasy liściaste, głównie Ass.Tilio cordatae-Carpinetum betuli lub Ass.Carici remotae-Fraxinetum, w górach wzdłuż potoków w olszynach Ass.Alnetum incanae.
↑nie (z) hełmy na zewnątrz nagie lub rzadko przylegająco, niegruczołowato owłosione
Aconitum ×berdaui nssp. walasii (tojad Berdaua Walasa)
liść
Aconitum ×berdaui nssp. walasii (tojad Berdaua Walasa)
kwiat
Aconitum ×berdaui nssp. walasii (tojad Berdaua Walasa)
szypułka kwiatowa
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Szypułki kwiatów niegruczołowato przylegająco owłosione.
▶ Aconitum ×berdaui Zapał nssp. walasii (Mitka) Mitka (tojad Berdaua Walasa)
wystepowanie - Aconitum ×berdaui nssp. walasii (tojad Berdaua Walasa)
syn. Aconitum firmum ssp. moravicum × variegatum ssp. v. · Aconitum firmum ssp. moravicum × variegatum ssp. variegatum · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  W Zachodnich Karpatach i Wschodnich Sudetach. Wzdłuż strumieni w niższych położeniach górskich i na pogórzu, na źródliskach i w ziołoroślach związku All.Adenostylion alliariae.
↑nie ↓nie(z) słupków 3(-5), dookoła owłosione (patrz też następna alternatywa)
↓nie(z) hełmy na zewnątrz ± nagie
Aconitum degenii ssp. degenii var. intermedium (tojad kosmatoowockowy)
kwiat, odsłonięte wnętrze; ostrogi miodników haczykowato zagięte, główkowato zakończone
Aconitum degenii ssp. degenii var. intermedium (tojad kosmatoowockowy)
szypułki kwiatowe poniżej podkwiatków nagie, powyżej nieznacznie gruczołowato owłosione
▶ Aconitum degenii Gáyer ssp. degenii var. intermedium (Zapał.) Mitka (tojad kosmatoowockowy)
wystepowanie - Aconitum degenii ssp. degenii var. intermedium (tojad kosmatoowockowy)
tojad wiechowaty typowy ogm. kosmatoowockowa · syn. Aconitum ×hebegynum auct.fl. Carpat., non DC. · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Takson górski, czasami sięga piętra subalpejskiego, w wilgotnych zaroślach Ass.Pulmonario-Alnetum viridis na wysokości ok. 1100m n.p.m. Jego spektrum ekologiczne jest szerokie: olszyny Ass.Alnetum incanae, ziołorośla na kamieńcach ze związku All.Adenostylion alliariae, wilgotne łąki All.Calthion palustris, z optimum na wyższych terasach i w strefach przejściowych pomiędzy buczynami Ass.Dentario glandulosae-Fagetum i olszynami Ass.Alnetum incanae.
↑nie (z) hełmy na zewnątrz gruczołowato owłosione
↓nie(z) szypułki kwiatu pod podkwiatkami słabo owłosione
Aconitum lasiocarpum ssp. kotulae
ostrogi miodników zagięte, nie sięgające szczytu hełmu
Aconitum lasiocarpum ssp. kotulae
szypułki kwiatowe poniżej podkwiatków praktycznie nagie, powyżej nieznacznie owłosione lub także nagie
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· i/lub niegruczołowato przylegająco owłosiona.
▶ Aconitum lasiocarpum (Rchb.) Gáyer ssp. kotulae (Pawł.) Starmühl. et Mitka (tojad wschodniokarpacki Kotuli)
wystepowanie - Aconitum lasiocarpum ssp. kotulae (tojad wschodniokarpacki Kotuli)
syn. Aconitum variegatum L. ssp. kotulae Pawł. · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Podgatunek głównie podgórski, w niższych położeniach górskich spotykany w lasach związku All.Carpinion betuli, szczególnie w Ass.Carici remotae-Fraxinetum. W wyższych położeniach górskich występuje razem z tojadem wschodniokarpackim typowym (Aconitum lasiocarpum ssp. lasiocarpum) w kwiecistych ziołoroślach połoninowych Trollio-Knautietum, na krawędziach zarośli Ass.Pulmonario-Alnetum viridis i w zaroślach maliny właściwej (Rubus idaeus).
↑nie (z) szypułki kwiatu pod podkwiatkami owłosione
↓nie(z) miodniki nie sięgają szczytu hełmu
Aconitum lasiocarpum ssp. lasiocarpum
miodniki
Aconitum lasiocarpum ssp. lasiocarpum
ostrogi miodniki nie sięgające szczytu hełmu, półspiralnie zwinięte
Aconitum lasiocarpum ssp. lasiocarpum
szypułki kwiatowe pod podkwiatkami odstająco gruczołowato owłosione; podkwiatki równowąskie do lancetowatych, czasem szersze
  Podgatunek górski, spotykany w kwiecistych ziołoroślach połoninowych Trollio-Knautietum, na krawędziach zarośli Ass.Pulmonario-Alnetum viridis i w zaroślach maliny właściwej (Rubus idaeus), na wysokościach 1020-1150m n.p.m. Najczęściej występuje wzdłuż potoków, na wyższych terasach, na wysokości (400)500-600(800)m n.p.m. w strefie przejściowej pomiędzy Ass.Petasitetum kablikiani i Ass.Alnetum incanae oraz w strefach przejściowych pomiędzy buczynami Ass.Dentario glandulosae-Fagetum i olszynami Ass.Alnetum incanae. Czasem na wilgotnych łąkach All.Calthion palustris blisko krawędzi lasu.
↑nie (z) miodniki sięgają szczytu hełmu
Aconitum xgayeri
roślina wysoka, kwiatostan rozgałęziony, wielokwiatowy; łatki liści szerokie
Aconitum xgayeri
hełm stożkowaty, ponad dziobkiem wysklepiony (ok. 1,7 x wyższy niż szeroki) lub półokrągły, nisko sklepiony (ok. 1,3 x wyższy niż szeroki); ostrogi miodniki sięgające szczytu hełmu, półspiralnie zwinięte; podkwiatki równowąskie do lancetowatych
Aconitum xgayeri
szypułki kwiatowe pod podkwiatkami odstająco gruczołowato owłosione, mniej gęsto niż powyżej podkwiatów; podkwiatki równowąskie do lancetowatych
▶ Aconitum ×gayeri Starmühl. (tojad Gayera)
wystepowanie - Aconitum ×gayeri (tojad Gayera)
syn. Aconitum degenii × lasiocarpum · Aconitum degenii ssp. degenii × lasiocarpum · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Na pogórzu od 300 do 600m n.p.m. w dolinach rzecznych z łęgach Ass.Carici remotae-Fraxinetum, rzadziej na wilgotnych łąkach związku All.Calthion palustris. W niższych położeniach górskich, (400)600-910m n.p.m. wzdłuż potoków w olszynach Ass.Alnetum incanae. Rzadko w wyższych górach, do 1700m n.p.m., na źródliskach z ziołoroślami związku All.Adenostylion alliariae
↑nie (z) słupków 2-3(-5) nagich lub niewiele na stronie grzbietowej (zewnętrznej) owłosionych
↓nie(z) hełmy gruczołowato owłosione
Aconitum degenii ssp. degenii var. intermedium (tojad kosmatoowockowy)
kwiat, odsłonięte wnętrze; ostrogi miodników haczykowato zagięte, główkowato zakończone
Aconitum degenii ssp. degenii var. intermedium (tojad kosmatoowockowy)
szypułki kwiatowe poniżej podkwiatków nagie, powyżej nieznacznie gruczołowato owłosione
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Nasiona w pełni wykształcone.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Aconitum ×hebegynum DC.
syn. Aconitum degenii × variegatum · Aconitum degenii ssp. degenii × variegatum
  Takson górski, czasami sięga piętra subalpejskiego, w wilgotnych zaroślach Ass.Pulmonario-Alnetum viridis na wysokości ok. 1100m n.p.m. Jego spektrum ekologiczne jest szerokie: olszyny Ass.Alnetum incanae, ziołorośla na kamieńcach ze związku All.Adenostylion alliariae, wilgotne łąki All.Calthion palustris, z optimum na wyższych terasach i w strefach przejściowych pomiędzy buczynami Ass.Dentario glandulosae-Fagetum i olszynami Ass.Alnetum incanae.
↑nie (z) hełmy nagie
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Słupki najczęściej płonne.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) pręciki ± nagie
↓nie(z) szypułki kwiatów nagie
Aconitum ×berdaui nssp. berdaui (tojad Berdaua typowy)
XL
Aconitum ×berdaui nssp. berdaui (tojad Berdaua typowy)
▶ Aconitum ×berdaui Zapał nssp. berdaui (tojad Berdaua typowy)
wystepowanie - Aconitum ×berdaui nssp. berdaui (tojad Berdaua typowy)
syn. Aconitum firmum ssp. firmum × variegatum · Aconitum firmum ssp. firmum × variegatum · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
↑nie (z) szypułki kwiatów owłosione
Aconitum ×berdaui nssp. walasii (tojad Berdaua Walasa)
liść
Aconitum ×berdaui nssp. walasii (tojad Berdaua Walasa)
kwiat
Aconitum ×berdaui nssp. walasii (tojad Berdaua Walasa)
szypułka kwiatowa
▶ Aconitum ×berdaui Zapał nssp. walasii (Mitka) Mitka (tojad Berdaua Walasa)
wystepowanie - Aconitum ×berdaui nssp. walasii (tojad Berdaua Walasa)
syn. Aconitum firmum ssp. moravicum × variegatum ssp. v. · Aconitum firmum ssp. moravicum × variegatum ssp. variegatum · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  W Zachodnich Karpatach i Wschodnich Sudetach. Wzdłuż strumieni w niższych położeniach górskich i na pogórzu, na źródliskach i w ziołoroślach związku All.Adenostylion alliariae.
↑nie (z) pręciki owłosione
↓nie(z) miodniki nie sięgają szczytu hełmu
Aconitum ×exaltatum (tojad wyniosły)
XL
Aconitum ×exaltatum (tojad wyniosły)
XL
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Szypułki kwiatowe nagie lub owłosione.
▶ Aconitum ×exaltatum Bernh. ex Rchb. (tojad wyniosły)
wystepowanie - Aconitum ×exaltatum (tojad wyniosły)
syn. Aconitum plicatum ssp. p. × variegatum ssp. v. · Aconitum plicatum ssp. plicatum var. plicatum × variegatum ssp. variegatum · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Sudety. W górskich lasach na źródliskach, wzdłuż strumieni i w ziołoroślach związku All.Adenostylion alliariae.
↑nie (z) miodniki sięgają szczytu hełmu
Aconitum ×cammarum (tojad ogrodowy)
Aconitum ×cammarum (tojad ogrodowy)
cv. 'Bicolor'
Aconitum ×cammarum (tojad ogrodowy)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Szypułki kwiatowe tylko pod kwiatem ± przylegająco owłosione.
▶ Aconitum ×cammarum L. emend. Fr. (tojad ogrodowy)
syn. Aconitum ×intermedium DC. · Aconitum firmum × variegatum · takson uprawiany [491]
  Uprawiana bylina ozdobna.
↑nie (z) hełmy półokrągłe, mniej niż 1.6×
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· lub niewiele wyższe niż szersze (1-1.5×)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) hełmy nagie
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) szypułki kwiatów nagie
↓nie(z) ostrogi miodników haczykowato zagięte
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Miodniki przynajmniej części kwiatów nie sięgają szczytu hełmu.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) pręciki owłosione
Aconitum ×exaltatum (tojad wyniosły)
XL
Aconitum ×exaltatum (tojad wyniosły)
Aconitum ×exaltatum (tojad wyniosły)
XL
▶ Aconitum ×exaltatum Bernh. ex Rchb. (tojad wyniosły)
wystepowanie - Aconitum ×exaltatum (tojad wyniosły)
syn. Aconitum plicatum ssp. p. × variegatum ssp. v. · Aconitum plicatum ssp. plicatum var. plicatum × variegatum ssp. variegatum · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Sudety. W górskich lasach na źródliskach, wzdłuż strumieni i w ziołoroślach związku All.Adenostylion alliariae.
↑nie (z) pręciki ± nagie
Aconitum ×berdaui nssp. berdaui (tojad Berdaua typowy)
XL
Aconitum ×berdaui nssp. berdaui (tojad Berdaua typowy)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Aconitum ×berdaui Zapał nssp. berdaui (tojad Berdaua typowy)
wystepowanie - Aconitum ×berdaui nssp. berdaui (tojad Berdaua typowy)
syn. Aconitum firmum ssp. firmum × variegatum · Aconitum firmum ssp. firmum × variegatum · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  (mapka występowania gatunku)
↑nie (z) ostrogi miodników główkowate
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Miodniki sięgają szczytu hełmu.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) pręciki owłosione
Aconitum plicatum ssp. plicatum var. clusianum
pokrój
Aconitum clusianum (tojad Kluzjusza)
XL
dolny fragment kwiatostanu
▶ Aconitum clusianum Rchb. (tojad Kluzjusza)
wystepowanie - Aconitum clusianum (tojad Kluzjusza)
tojad sudecki Kluzjusza · syn. Aconitum plicatum Köhler ex Rchb. ssp. sudeticum Mitka var. clusianum (Rchb.) Mitka et Starmühl. · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  
wystepowanie
o mapie występowania
Sudety, głównie Karkonosze. Wilgotne miejsca w piętrze alpejskim i subalpejskim, źródliska, ziołorośla All.Adenostylion alliariae i w okolicy górskich torfowisk.
↑nie (z) pręciki ± nagie
Aconitum firmum ssp. firmum (tojad mocny typowy)
XL
Aconitum firmum ssp. firmum (tojad mocny typowy)
XL
Aconitum firmum ssp. firmum (tojad mocny typowy)
3D
▶ Aconitum firmum Rchb. ssp. firmum (tojad mocny typowy)
wystepowanie - Aconitum firmum ssp. firmum (tojad mocny typowy)
syn. Aconitum callibotryon Rchb. var. firmum Rchb. · Aconitum nepellus L. ssp. firmum (Rchb.) Gayer · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  
wystepowanie
o mapie występowania
Piętro alpejskie (w Tatrach do 2400m n.p.m.) i subalpejskie, gdzie jest częsty, schodzi dolinami Czarnego Dunajca i Białki do 750m n.p.m. Często w ziołoroślach związku All.Adenostylion alliariae i wysoko-trawiastych zespołach związku All.Calamagrostion, zwłaszcza w zespole Ass.Aconitetum firmi. Poza tym w lasach i zaroślach, wzdłuż strumieni i halach.
↑nie (z) szypułki kwiatów owłosione
↓nie(z) ostrogi miodników zgięte
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Słupki najczęściej płonne.
↓nie(z) szypułki kwiatów poniżej podkwiatków nagie
Aconitum ×cammarum (tojad ogrodowy)
Aconitum ×cammarum (tojad ogrodowy)
cv. 'Bicolor'
Aconitum ×cammarum (tojad ogrodowy)
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Aconitum ×cammarum L. emend. Fr. (tojad ogrodowy)
syn. Aconitum ×intermedium DC. · Aconitum firmum × variegatum · takson uprawiany [491]
  Uprawiana bylina ozdobna.
↑nie (z) szypułki kwiatów poniżej podkwiatków owłosione
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) pręciki nagie lub pojedynczo owłosione
Aconitum ×berdaui nssp. walasii (tojad Berdaua Walasa)
liść
Aconitum ×berdaui nssp. walasii (tojad Berdaua Walasa)
kwiat
Aconitum ×berdaui nssp. walasii (tojad Berdaua Walasa)
szypułka kwiatowa
▶ Aconitum ×berdaui Zapał nssp. walasii (Mitka) Mitka (tojad Berdaua Walasa)
wystepowanie - Aconitum ×berdaui nssp. walasii (tojad Berdaua Walasa)
syn. Aconitum firmum ssp. moravicum × variegatum ssp. v. · Aconitum firmum ssp. moravicum × variegatum ssp. variegatum · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  
wystepowanie
o mapie występowania
Wzdłuż strumieni w niższych położeniach górskich i na pogórzu, na źródliskach i w ziołoroślach związku All.Adenostylion alliariae.
↑nie (z) pręciki owłosione
Aconitum ×exaltatum (tojad wyniosły)
XL
Aconitum ×exaltatum (tojad wyniosły)
XL
Aconitum ×exaltatum (tojad wyniosły)
▶ Aconitum ×exaltatum Bernh. ex Rchb. (tojad wyniosły)
wystepowanie - Aconitum ×exaltatum (tojad wyniosły)
syn. Aconitum plicatum ssp. p. × variegatum ssp. v. · Aconitum plicatum ssp. plicatum var. plicatum × variegatum ssp. variegatum · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Sudety. W górskich lasach na źródliskach, wzdłuż strumieni i w ziołoroślach związku All.Adenostylion alliariae.
↑nie (z) ostrogi miodników główkowate
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Nasiona w pełni wykształcone.
↓nie(z) pręciki nagie lub pojedynczo owłosione
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
Aconitum ×zapalowiczii (tojad Zapałowicza)
3D
Aconitum ×zapalowiczii (tojad Zapałowicza)
3D
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Aconitum ×zapalowiczii (Starmühl.) Mitka (tojad Zapałowicza)
wystepowanie - Aconitum ×zapalowiczii (tojad Zapałowicza)
syn. Aconitum firmum Rchb. ssp. firmum × ×mariae Rottensteiner, Mitka et Novikov nssp. paxii (Starmühl.) Mitka · Aconitum firmum × ×mariae ssp. paxii · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Piętro alpejskie (w Tatrach do 2400m n.p.m.) i subalpejskie, gdzie jest częsty, schodzi dolinami Czarnego Dunajca i Białki do 750m n.p.m. Często w ziołoroślach związku All.Adenostylion alliariae i wysoko-trawiastych zespołach związku All.Calamagrostion, zwłaszcza w zespole Ass.Aconitetum firmi. Poza tym w lasach i zaroślach, wzdłuż strumieni i halach.
↑nie (z) pręciki owłosione
↓nie(z) podkwiatki równowąskie
Aconitum plicatum ssp. plicatum var. plicatum (tojad sudecki typowy)
pokrój
Aconitum plicatum ssp. plicatum var. plicatum (tojad sudecki typowy)
kwiat
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Aconitum plicatum Köhler ex Rchb. ssp. plicatum var. plicatum (tojad sudecki typowy)
wystepowanie - Aconitum plicatum ssp. plicatum var. plicatum (tojad sudecki typowy)
syn. Aconitum callibotryon Rchb. = A. plicatum ssp. plicatum · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  W ziołoroślach ze związku All.Adenostylion alliariae, źródliska, sąsiedztwo górskich torfowisk w piętrze alpejskim i subalpejskim, wzdłuż potoków schodzi do piętra górskich lasów.
↑nie (z) podkwiatki lancetowate
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
Aconitum ×czarnohorense (tojad czarnohorski)
XL
Aconitum ×czarnohorense (tojad czarnohorski)
XL
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Aconitum ×czarnohorense (Zapał.) Mitka (tojad czarnohorski)
wystepowanie - Aconitum ×czarnohorense (tojad czarnohorski)
syn. Aconitum firmum × ×nanum · Aconitum firmum × ×nanum · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Alpejskie i subalpejskie siedliska o "reliktowym" charakterze, wśród skał, w zespołach ziołorośli ze związku All.Adenostylion alliariae i w strefie brzegowej zarośli olchy kosej Ass.Pulmonario-Alnetum viridis lub w wilgotnych miejscach w kosodrzewiną (Pinus mugo).
Aconitum ×nanum (tojad karłowaty)
XL
Aconitum ×nanum (tojad karłowaty)
XL
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Aconitum ×nanum (Baumg.) Simonk. (tojad karłowaty)
wystepowanie - Aconitum ×nanum (tojad karłowaty)
tojad taurycki · syn. Aconitum tauricum Wulfen ssp. nanum (Baumg.) Grint. · Aconitum firmum × bucovinense · Aconitum bucovinense × firmum · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Endemit Karpat Wschodnich i Południowych; w Polsce jedno stanowisko w Bieszczadach Zachodnich. Alpejskie i subalpejskie siedliska wśród skał, źródliska, na połoninach w zespołach ziołorośli ze związku All.Adenostylion alliariae.
↑nie (z) hełmy owłosione
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) szypułki pod podkwiatkami nagie
Aconitum degenii ssp. degenii var. intermedium (tojad kosmatoowockowy)
kwiat, odsłonięte wnętrze; ostrogi miodników haczykowato zagięte, główkowato zakończone
Aconitum degenii ssp. degenii var. intermedium (tojad kosmatoowockowy)
szypułki kwiatowe poniżej podkwiatków nagie, powyżej nieznacznie gruczołowato owłosione
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Hełmy na zewnątrz gruczołowato owłosione.
▶ Aconitum ×hebegynum DC.
syn. Aconitum degenii × variegatum · Aconitum degenii ssp. degenii × variegatum
  Takson górski, czasami sięga piętra subalpejskiego, w wilgotnych zaroślach Ass.Pulmonario-Alnetum viridis na wysokości ok. 1100m n.p.m. Jego spektrum ekologiczne jest szerokie: olszyny Ass.Alnetum incanae, ziołorośla na kamieńcach ze związku All.Adenostylion alliariae, wilgotne łąki All.Calthion palustris, z optimum na wyższych terasach i w strefach przejściowych pomiędzy buczynami Ass.Dentario glandulosae-Fagetum i olszynami Ass.Alnetum incanae.
↑nie (z) szypułki pod podkwiatkami owłosione
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) pręciki ± nagie
↓nie(z) szypułki kwiatów i hełmy odstająco gruczołowato owłosione
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) ostrogi miodników tępe
Aconitum maninense (tojad kosmaty)
XL
Aconitum maninense (tojad kosmaty)
Aconitum maninense (tojad kosmaty)
3D
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Ściany boczne nasion gładkie lub pomarszczone.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Aconitum maninense (Skalický) Mitka (tojad kosmaty)
wystepowanie - Aconitum maninense (tojad kosmaty)
tojad mocny kosmaty · syn. Aconitum firmum Rchb. ssp. maninense (Skalický) Starmühl. · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Takson górski, w buczynach O.Fagetalia sylvaticae, rzadko w świerczynach O.Piceetalia abietis w miejscach wysięku wody lub na źródliskach, wzdłuż strumieni na kamieńcach i w ziołoroślach związku All.Adenostylion alliariae.
↑nie (z) ostrogi miodników zgięte
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· Ściany boczne nasion z 4-6 poprzecznymi fałdami.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
↓nie(z) słupki ± nagie
Aconitum degenii ssp. degenii
pokrój
Aconitum degenii ssp. degenii
ostrogi miodników haczykowato zgięte, sięgające szczytu hełmu
Aconitum degenii ssp. degenii
szypułka kwiatowa owłosiona poniżej i powyżej podkwiatków, te równowąskie do jajowato-lancetowatych, umieszczone powyżej połowy szypułki
▶ Aconitum degenii Gáyer ssp. degenii (tojad wiechowaty typowy)
wystepowanie - Aconitum degenii ssp. degenii (tojad wiechowaty typowy)
syn. Aconitum paniculatum Lam. p.p., nom. illeg. · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Na wysokościach (500)700-800(1100)m n.p.m. na kamieńcach w zespołach Ass.Petasitetum kablikiani, w olszynach Ass.Caltho laetae-Alnetum oraz w żyznych i wilgotnych lasach bukowych Ass.Dentario glandulosae-Fagetum.
↑nie (z) słupki dookoła owłosione
↓nie(z) miodniki sięgają szczytu hełmu
Aconitum xgayeri
roślina wysoka, kwiatostan rozgałęziony, wielokwiatowy; łatki liści szerokie
Aconitum xgayeri
hełm stożkowaty, ponad dziobkiem wysklepiony (ok. 1,7 x wyższy niż szeroki) lub półokrągły, nisko sklepiony (ok. 1,3 x wyższy niż szeroki); ostrogi miodniki sięgające szczytu hełmu, półspiralnie zwinięte; podkwiatki równowąskie do lancetowatych
Aconitum xgayeri
szypułki kwiatowe pod podkwiatkami odstająco gruczołowato owłosione, mniej gęsto niż powyżej podkwiatów; podkwiatki równowąskie do lancetowatych
▶ Aconitum ×gayeri Starmühl. (tojad Gayera)
wystepowanie - Aconitum ×gayeri (tojad Gayera)
syn. Aconitum degenii × lasiocarpum · Aconitum degenii ssp. degenii × lasiocarpum · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Na pogórzu od 300 do 600m n.p.m. w dolinach rzecznych z łęgach Ass.Carici remotae-Fraxinetum, rzadziej na wilgotnych łąkach związku All.Calthion palustris. W niższych położeniach górskich, (400)600-910m n.p.m. wzdłuż potoków w olszynach Ass.Alnetum incanae. Rzadko w wyższych górach, do 1700m n.p.m., na źródliskach z ziołoroślami związku All.Adenostylion alliariae
↑nie (z) miodniki nie sięgają szczytu hełmu
Aconitum lasiocarpum ssp. lasiocarpum
miodniki
Aconitum lasiocarpum ssp. lasiocarpum
ostrogi miodniki nie sięgające szczytu hełmu, półspiralnie zwinięte
Aconitum lasiocarpum ssp. lasiocarpum
szypułki kwiatowe pod podkwiatkami odstająco gruczołowato owłosione; podkwiatki równowąskie do lancetowatych, czasem szersze
  Podgatunek górski, spotykany w kwiecistych ziołoroślach połoninowych Trollio-Knautietum, na krawędziach zarośli Ass.Pulmonario-Alnetum viridis i w zaroślach maliny właściwej (Rubus idaeus), na wysokościach 1020-1150m n.p.m. Najczęściej występuje wzdłuż potoków, na wyższych terasach, na wysokości (400)500-600(800)m n.p.m. w strefie przejściowej pomiędzy Ass.Petasitetum kablikiani i Ass.Alnetum incanae oraz w strefach przejściowych pomiędzy buczynami Ass.Dentario glandulosae-Fagetum i olszynami Ass.Alnetum incanae. Czasem na wilgotnych łąkach All.Calthion palustris blisko krawędzi lasu.
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
· i/lub przylegająco niegruczołowato owłosione.
↓nie(z) przylegająco niegruczołowato owłosione
Aconitum firmum ssp. moravicum (tojad mocny morawski)
XL
Aconitum firmum ssp. moravicum (tojad mocny morawski)
Aconitum firmum ssp. moravicum (tojad mocny morawski)
3D
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
  Takson górski, w buczynach O.Fagetalia sylvaticae, rzadko w świerczynach O.Piceetalia abietis w miejscach wysięku wody lub na źródliskach, wzdłuż strumieni na kamieńcach i w ziołoroślach związku All.Adenostylion alliariae.
↑nie (z) odstająco gruczołowato owłosione
Aconitum ×mariae ssp. paxii (tojad Paxa)
XL
Aconitum ×mariae ssp. paxii (tojad Paxa)
Aconitum ×mariae ssp. paxii (tojad Paxa)
3D
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Aconitum ×mariae Rottensteiner, Mitka et Novikov ssp. paxii (Starmühl.) Mitka (tojad Paxa)
wystepowanie - Aconitum ×mariae ssp. paxii (tojad Paxa)
tojad mocny Paxa · syn. Aconitum firmum Rchb. nssp. paxii Starmühl · Aconitum firmum Rchb. ssp. moravicum × maninense (Skalický) Mitka · Aconitum firmum ssp. moravicum × maninense · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Endemit Karpat Zachodnich. Takson górski, w buczynach O.Fagetalia sylvaticae, rzadko w świerczynach O.Piceetalia abietis w miejscach wysięku wody lub na źródliskach, wzdłuż strumieni na kamieńcach i w ziołoroślach związku All.Adenostylion alliariae.
↑nie (z) pręciki owłosione
↓nie(z) podkwiatki równowąskie
Aconitum plicatum ssp. sudeticum (tojad sudecki gruczołowy)
pokrój
Aconitum plicatum ssp. sudeticum (tojad sudecki gruczołowy)
szypułka kwiatowa
Aconitum plicatum ssp. sudeticum (tojad sudecki gruczołowy)
przekrój kwiatu
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
  W alpejskich ziołoroślach ze związku All.Adenostylion alliariae i wzdłuż potoków w piętrze górskich lasów.
↑nie (z) podkwiatki szersze
Aconitum bucovinense
Aconitum bucovinense
Aconitum bucovinense
· ta cecha diagnostyczna jest widoczna po zalogowaniu, w pełnej wersji atlasu, opcja logowania znajduje się prawym górnym rogu strony
▶ Aconitum bucovinense Zapał. (tojad bukowiński)
wystepowanie - Aconitum bucovinense (tojad bukowiński)
tojad niski · syn. Aconitum tauricum Wulfen ssp. nanum auct. fl. Carpat. Orient. non (Baumg.) Grint. · takson rodzimy lub trwale zadomowiony [491]
  Endemit Karpat Zachodnich. Alpejskie i subalpejskie siedliska o "reliktowym" charakterze, wśród skał, w zespołach ziołorośli ze związku All.Adenostylion alliariae i w strefie brzegowej zarośli olchy kosej Ass.Pulmonario-Alnetum viridis lub w wilgotnych miejscach w kosodrzewiną (Pinus mugo).
po zalogowniu, w pełnej wersji atlasu, jest tu dodatkowa, zwarta, wersja klucza - wygodna w użyciu gdy chcemy szybko zorientować się w jego strukturze lub znamy już klucz i chcemy szybciej dojść do celu; przycisk logowania jest w prawym górnym rogu strony

uwagi

Od 1983r. do 2014r. ochronie ścisłej podlegał cały rodzaj, osobno był wymieniony tojad dzióbaty (Aconitum variegatum) który znajdował się pod ochroną częściową. Obecnie chronione gatunki są wyspecyfikowane w rozporządzeniu. Część jest pod ochroną ścisłą, inne pod częściową.

właściwości i zastosowanie

wymagania uprawowe Aconitum (tojad)
🌱
Byliny, zwykle z bulwiastymi korzeniami. Kilka z nich jest uprawianych w ogrodach jako okazałem byliny ozdobne, na rabaty, do ogrodów skalnych i naturalistycznych.
💠 rabata bylinowa • ⛰ ogród skalny • ogród naturalistyczny • ⁂ pojedynczo lub po kilka w grupie (soliter)
wysokość: 0.5 – 1.5 m
kwitnienie: od lipca do października

wymagania i uprawa

🌸
🔆 miejsce:  słoneczne • ⛅ półcieniste • chłodne
💧 woda: gleba przeciętnie wilgotna (świeża) • nie znosi przesuszania • nie znosi gleby podmokłej
☷ gleba: żyzna • próchniczna
❄️ zimowanie: strefa mrozoodporności 5

🌱 Sadzenie, wysiew, rozmnażanie:

38 – 41 szt./m2 • rozstawa: 7 – 6 cm
z nasion [po zbiorze lub wczesną wiosną po stratyfikacji, starsze nasiona przelegują]
przez podział [jesienią lub wczesną wiosną na pojedyncze bulwiaste korzenie]
literatura · references
specyfikacja literatury jest widoczna na szerszym ekranie 🛈
ta strona być może używa ciasteczek (cookies), korzystając z niej akceptujesz ich użycie — więcej informacji